« Per Mercantour es necessari, per Alpi Marittime es indispensable. » L’estachat de comunicacion dal pargue nacional italian, vesin dal francés Mercantor, es ben clar. La baissa dals finançaments publics en Itàlia, e particularament aquelos de la Província de Pimont es mai que neta. S’agisse de subreviure.
« Chal dire que sensa los programas europencs Alcotra, poiriam ren menar de projeits importants aüra » ditz Christine Michiels, encharjaa per lo pargue francés, de menar lo raprochament entre las doas entitats dedicaas a la preservacion de la natura e dal patrimòni.
Totes dos vènon de crear lo primier pargue natural europenc a Tenda, lo 6 de junh de 2013. Euròpa a donat lo siu acòrd e manca plus que de s’enchaminar sus lo terren, al nivèl administratiu.
Lo pargue s’alestirà per un Gropament Europenc de Cooperacion Territoriala (GECT), un dispositiu qu’a creat l’Union Europencha per rendre mai d'aise de projeits entre los dos costats d’una frontiera. « Farem coma dal temps qu’aviam de lònga afavorisat la reintroduccion dal boquetin, ambé pragmatisme, qu’el se'n trufava de la frontiera » ajusta Dòna Michiels.
« Chal dire que sensa los programas europencs Alcotra, poiriam ren menar de projeits importants aüra » ditz Christine Michiels, encharjaa per lo pargue francés, de menar lo raprochament entre las doas entitats dedicaas a la preservacion de la natura e dal patrimòni.
Totes dos vènon de crear lo primier pargue natural europenc a Tenda, lo 6 de junh de 2013. Euròpa a donat lo siu acòrd e manca plus que de s’enchaminar sus lo terren, al nivèl administratiu.
Lo pargue s’alestirà per un Gropament Europenc de Cooperacion Territoriala (GECT), un dispositiu qu’a creat l’Union Europencha per rendre mai d'aise de projeits entre los dos costats d’una frontiera. « Farem coma dal temps qu’aviam de lònga afavorisat la reintroduccion dal boquetin, ambé pragmatisme, qu’el se'n trufava de la frontiera » ajusta Dòna Michiels.
Le premier parc européen espère des retombées en termes touristiques et des financements européens pour mener un important travail de protection et de connaissance (photo MN)
L'Europe a financé les programmes transfrontaliers
Lo 6 de junh los representants dal Mercantour e aquelos d’Alpi Marittime se son achampats a Tenda per se méter d'acòrd sus lo cartabèl d’aquela fusion. Lo principi ne’n serà l’amalgame dals personals dins aquela novèla entitat. Lo president serà italian ò francés, e lo vici president automaticament de l’autre país ; e parierament per lo baile e lo siu ajonch. Totes seran chausits en julhet. Mas es en 2014 que serà alestit lo programa d’accions fins a 2020.
Se dal costat italian es un astre de s’achampar e profiechar de budgèts europencs, dal costat francés, de comunas son ren d’acòrd per contunhar, e la charta dal pargue europenc tròba d’opausicions. Ansin la comuna de Jausiers seriá lesta de ren sinhar, coma quatre autras municipalitats.
Beçonats tre 1987, los dos pargues naturals trabàlhan ensèm despí 2007 per l’inventari comun de la siu biodiversitat. Era ren pron conoissuá, e i serián 8000 espècias sus lo territòri, tant per lo plantum coma per la fauna. Es aquel inventari que l’UE a ajuat fins aüra.
Coma se tròban sus aquelos territòris un molon de traças de la preistòria en mai d’aquela bèla biodiversitat, los dos pargues an depausat parier a l’Unesco, un dorsier per intrar al Patrimòni de l’Umanitat.
Se dal costat italian es un astre de s’achampar e profiechar de budgèts europencs, dal costat francés, de comunas son ren d’acòrd per contunhar, e la charta dal pargue europenc tròba d’opausicions. Ansin la comuna de Jausiers seriá lesta de ren sinhar, coma quatre autras municipalitats.
Beçonats tre 1987, los dos pargues naturals trabàlhan ensèm despí 2007 per l’inventari comun de la siu biodiversitat. Era ren pron conoissuá, e i serián 8000 espècias sus lo territòri, tant per lo plantum coma per la fauna. Es aquel inventari que l’UE a ajuat fins aüra.
Coma se tròban sus aquelos territòris un molon de traças de la preistòria en mai d’aquela bèla biodiversitat, los dos pargues an depausat parier a l’Unesco, un dorsier per intrar al Patrimòni de l’Umanitat.
De nombreuses espèces propres à la région et parfois encore inconnues
Trichoniscus Voltai, ce sympathique crustacé terrestre n'est pratiquement pas connu hors la Vallée de la Roya, il fait partie des "taxons" indigènes du Mercantour (photo Francesco Tomasinelli DR)
« Ne’n esperam mai de toristas » nos dion a Alpi Marittime. Un astre per l’economia, ancara mai ambé la crisi. Ja i a quasi un milion de visitors a l'annaa dins los dos pargues, ente rèstan gaire mai de 25 000 estatjants (mas qu'una proporciona significativa parla occitan alpenc cada jorn).
D'efiech de cada man de la frontiera, los dos territòris an de comun la lenga occitana dins la siu varietat alpencha. S’un trabalh de tria es engimbrat en Itàlia per la Chambra d’Òc e en França per l’IEO 06, o encara per lo Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc, la politica d'un pargue coma de l’autre afavorisa gaire la coneissença ò la practica de l’occitan.
En França pasmens mai d’un emplegat dal pargue parla occitan, mas lo trabalh d’aparament dal patrimòni ne’n ten da ren còmpte. En Itàlia, Alpi Marittime èra en relacion ambé la Comunautà Muntana, una intercomunalitat locala, per favorisar l’occitan. Mas la dissolucion d’aquela estructura dins lo quadre d’una restructuracion de las colleitivitats dal Pimont, a aplantat tota politica mentre que los budgèts culturals an baissat.
De legir tanben : les deux parcs triplent le nombre d'espèces connues
D'efiech de cada man de la frontiera, los dos territòris an de comun la lenga occitana dins la siu varietat alpencha. S’un trabalh de tria es engimbrat en Itàlia per la Chambra d’Òc e en França per l’IEO 06, o encara per lo Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc, la politica d'un pargue coma de l’autre afavorisa gaire la coneissença ò la practica de l’occitan.
En França pasmens mai d’un emplegat dal pargue parla occitan, mas lo trabalh d’aparament dal patrimòni ne’n ten da ren còmpte. En Itàlia, Alpi Marittime èra en relacion ambé la Comunautà Muntana, una intercomunalitat locala, per favorisar l’occitan. Mas la dissolucion d’aquela estructura dins lo quadre d’una restructuracion de las colleitivitats dal Pimont, a aplantat tota politica mentre que los budgèts culturals an baissat.
De legir tanben : les deux parcs triplent le nombre d'espèces connues
Cet article a été écrit en vivaro alpin, selon le parler de la Vallée de la Tinée, avec les suggestions de Laurenç Revèst.