Quora l'Estat e un industriau escondon un auvari industriau

Fa mai d’un an, lo 25 de janvier de 2024 un nivol de clorure de vinile monomèr s’es escapat dins la vau de Durança, precisament de l’usina quimica de Sant-Auban, comuna de Chastèu-Arnos, entre Sisteron e Manòsca. L’inquietant, mai que l’accident, es lo silenci que leis institucions faguèron sus l’eveniment.

La Dreal (Direccion Regionala de l’Environament Agençament e Lojament) et pas mai l’ARS (Agència Regionala de la Santat), segons lo jornau La Provence, diguèron fa pauc que « Lo rapòrt iniciau de la Dreal a pas conclut a la toxicitat » d’aquelei 18 tonas d’un gas cancerigèn que coneisson ben lo monde d’aquela crosiera d’entre Durança e Bleòna.

Fau dire que, benlèu, an rason : possible que degun agantarà un cancer en causa d’aqueu nivol en particular. Lo clorure de vinile es un gas que, de lo respirar d’an a de rèng es perilhos, mai de lo respirar un còp aquí n’en sabèm pas lo risc. Ce qu’es segur es que pòdi vos en parlar una briga , bòrd qu’ai viscut l’ànsia dau monde obrier que l’aviá dins lo nas chasque jorn dau temps deis annadas cinquanta a uechanta. Lo perilh veniá dau fach que lo CV podián pas lo sentir avans lei 300 partidas per milion dins l’èr de son usina, mai qu’èra cancerigèn tre 17 PPM. Lo perilh caminava en silenci, l’obrier que respirava tota sa vida lo gas discretament mortau s’enanava a la retirada, puei après tres o quatre ans moriguèt d’un cancer deu fetge, l’angiosarcòm dau fetge que disián.

Quora li trabalhavi, ieu, leis estius d’entre 1977 e 1980, mei collègas podián decelar lo CVM despuei pas manca cinc ans, am’un aparelh american ; e me rementi ben dau vielh cambarada, besicles de proteccion sus lo nas, en blau de china, que s’enfonçava dins l’autoclava per n’en mesurar lo nivèu d’aqueu gas, avans que de m’autorisar, ieu joine, a l’i seguir un còp lo dangier escartat.

Tant de monde que volián pas mai que ganhar lo pan de sa familha, e que moriguèron sensa n’en saupre la rason !

Lo clorure de vinile èra un gas que, mesclat amé d’autrei, produsiá de matièra plastica especialisada ; am’aquò podián produrre siegue de botelhas de plastic, siegue de discs viniles que, a l’ora d’ara, lo monde melomana li agrada tant de tornar escotar.

Mai, d’acòrd ! Benlèu que lo nivol de janvier de 2024, escapat per la societat Kem one, èra pas perilhos per lei quauquei miliers de ruraus dau relarg de Chastèu-Arnos, mai despuei ara trenta ans, lo monde de l’Estat e leis industriaus coma aquelei dau site Arkema que bailèja l’usina de Sant-Auban, creada en 1916, avisan leis abitants d’un protocòl d’alerta que, d’evidència, an pas respectat. Quora lo monde que decidan lei règlas lei respectan pas es que li a quauqua ren qu’es gravissim.

La directiva Seveso, de la fin deis annadas 1970, deiá li faire obligacion d’informar lo monde que podián patir d’aquel auvari . E l’an pas fach. Sus son site web la Dreal Paca publica aquela maxima : « per la planèta chasque gèst compta »… aqueu d’informar lo public seriá estat un entre aquelei gèsts.

E la règla es tras que clara : « Lei menaires de relargs Seveso an obligacion d’informar la populacion locala sus lei riscs associats a son activitats e sus lei mesuras de seguretat en plaça. Aquela infomacion deu èstre clara e mesa a jorn d’un biais regular ». Lo site de la societat Engie, qu'esplecha mai que d'un site Seveso, per exemple marca aquò en decembre 2024.

La lèi de 2003 sus lei « Riscs » tanben a pausat lo principi d’una « melhora informacion e biais d’associar lei ribairencs coma dei salariats ».

Fòrça es de constatar que lei servicis d’Estat, e l’Industriau, aqueu de janvier 2024, se son assetats sus sei pròprei règlas.

 

Lo plan particular d’intervencion dau site Arkema de Sant-Auban pasmens èra clar : en cas d’alerta la serena deu udolar per avisar leis abitants « perque se metan en sosta dins un bastiment clavat », coma va ditz aqueu PPI.

Es que, basicament, se sabètz pas qu’un eveniment perilhós advèn, auretz pas l’astre de vos en aparar . Aquò’s la fònt de la seguretat en mitan industriau. L’usina de Sant-Auban siguèt bastida en vau de Durança onte lo vent pòu escampilhar lei gas nocius, e sa ciutat obrièra siguèt, ela, bastida sus un plan que tresplomba l’usina de cincanta mètres per parar seis abitants, justament, d’aquela dispersion. Mai de vilatges lèu grossits son pas tant ben aparats, que son sota lo vent : lei Mèas sota lo mistrau, L’Escala e Vorona sota lo levant e lo marin.

Es ben per menar una politica de proteccion que siguèt trobada la directiva Seveso ; e es amb aquesta que siguèt pausada la règla de l’informacion dau public, per sa sauvàgardia. Un principi que s’es escampilhat amb aqueu nivol cancerigèn.