Vai te’n …plantar a la vinha

D’aquela campanha electorala presidenciala, belèu que vos en parlarèm  pas mai que ce que fau… Avètz d’autre part de que escarcalhar uelhs e aurelhas, tant sembla que lei mèdias vòugon a tot pretz un segond torn amé sei candidats, que jornaus e cadenas siégon publics o que siégon detenguts per un papivòr, televòr, e obligat d’un dei candidats.
 
Es adonc amé eisitacien que vos parlarai de JL Mélenchon. Bòrd que fa pas partida d’aquélei candidats ja elegits per lei cadenas de TV.

Pasmens , l’autre dijòus, nos a assegurats d’una mena tant autoritària de sa coneissença de l’òbra de Jean Giono, un dei chantres màger de l’esperit provençau, que sa fauta pòu pas demorar dins leis esperits coma una veritat.
 
Pujadas e Salamé avián convidat l’actor Philippe Torreton a "L'émission politique" per charrar ‘mé lo candidat « desgatgista ». L’actor, un temps elegit parisenc EELV, lo coneissèm perqu’èra lo Jean Jaurès dau TV film Qui a tué Jaurès, de Philippe Tourancheau : un Jaurès que capita la proesa de parlar dins lo biais de la Comèdia Francesa en plaça d’aqueu d’Albi.
 
Ce que sabiam pas, es que l’òme se ditz afogat de l’òbra de Giono. Vengut coma ecologista qu’a rejonch Benoît Hamon, es arribat sus lo platèu amé lo famós libre : « L’homme qui plantait des arbres ». Per n’en regalar lo candidat de senèstra. E de li legir lei premièrei frasas, aquélei que díson coma reconéisser d’un biais segur un òme de valor.
 
Mélenchon, l’avèm ansin après, es tambèn un admirator de l’òbra de Giono, mai pas tant de l’òme. Sabèm ja que lo pacifista siguèt considerat fòrça temps coma una valor de l’Estat Francés, valent a dire dau Petainisme. Esperam totjorn de fachs en luèc dau « se ditz que… » a son prepaus. L’apeu ai valors de tradicien rurala de Les vraies richesses (1943) li bàston pas.
 
E Mélenchon d’afirmar que Giono aviá escrich l’òbra dau temps de la guèrra : « e quand li a lo nazisme, plantam pas d’aubres, prenèm una arma e anèm se batre », qu’a dich.
 
L’empacha aquí, es que lo libre de Giono siguèt publicat en 1953, e qu’Elzéard Bouffier, l’òme que plantava d’aubres, mòrt a l’òspici de Banon en 1947, aviá ja 87 ans en 1945… Per lo maquís, vos disi pas !
 
L’error es umana. Avèm ja agut drech, en 2007 a un Sarkozy e una Royal completament incapables de dire quand de percentatge d’energia deviam au nucleari... Èra segur ben mai greu. Jean-Luc Mélenchon a pas d’èstre un especialista de Giono. Mai a pas tampauc de dire una còntra-veritat dau biais segur d’aqueu que saup.
 
Lo pièger aquí, aquò dich, es pas dau candidat, necessariament un actor (mai que d’un còup un bòn), mai ben qu’un actor, un verai, siegue arribat sus lo platèu per balhar au candidat un libre qu’aviá pas legit fins qu’a la fin.
 
L’òme que plantava d’aubres es un librilhon, li fau de dessenhs per n’en donar pron per lo vendre. En 50 paginas escrichas gròs l’auriá lèu acabat. Bòrd que l’informacien sus la mòrt de Bouffier la legissèm dins l’ultima pagina. Quant a l’annada de publicacien, Wikipédia, pas mai, vos dirà ce que n’en es. La comanda veniá dau populari e american Reader’s digest, e non deis autoritats literàrias de Vichy.
 
Alòr dirèm de tot aquò que siguèt una mena de pèça mau jogada per un faus actor, e pièger per un autre que n’en èra un verai…Enfin, dau còup,  n’en siáu plus tant segur.
 
E, se jamai, monsur Mélenchon, deguessiatz devenir president en mai venent, per gràcia, faguètz pas de Philippe Torreton vòstre ministre de la Cultura.

Avec les suggestions lexicales de Reinat Toscano