Vakans o Péyi

Vakans o péyi. Aquò es de creòle; vacanças au païs. D'amics de Guadalopa m'avien convidat e coma jamai avieu visitat lei Pichòteis Antilhas li sieu vengut per un mes. Dès jorns an passat e lei soletas manifs importantas que veguèri son lei "Chanté Nwél", cants de Novè sus de ritmes zouc e m'un molon de percussiens.

Mi pensavi en venènt que duvrieu viure dins un ambient pesuc dei negres e mestìs que fan la brega ai blancs e m'èri enganat. Lei dichs negres e mestìs vivon en boana armonia per carriera, negòcis e edificis publiques mé lei dichs blancs. M'avisèri lèu en parlant mé leis uns e leis autrei que dau caire dei blancs, lei Bequés (lo mot vèn de "béchez") grands proprietaris qu'an encara lo poder economique, lei paurei "blancs pays" naissuts dins leis ilas, lei foncionaris venguts de França an d'interès sovent opausats. Parier dau caire dei "gènts de color". Leis imigrats, en particulier leis Aïcians, son foarça mau considerats per sei vesins guadalopencs. Es verai que l'ambient malastros en Aïtì a menat a "la lèi dau mai foart" e que renduts en Guadalopa la majoritat deis Aïcians son agressius.
 
M'es arrivat doei còps, sieu estat mau servit. La bolangiera m'a pas aduch a ma taula lo creissènt qu'avieu demandat ; l'emplegada dau batèu m'a pas donat leis oraris perqué sa votz passava pas l'igiafòne. N'i a encara que si pènson que servir lei blancs lei remanda au temps de l'escavagi. Sieu pas tojorn estat blanc. En Sueda en 1980, dau temps qu'avieu lei chivus negres e la pèu marcada dau solèu mi prenien de còps per un African.