Matieu Peitavin, d’imatges e d’istòrias per partejar mai una lenga viva

Matieu Peitavin, chasca annada prepauses de projècts que realises embé teis escolans. Coma lo provençau i profiecha d’autreis experiéncias ?

Au collègi Barbara Hendricks, avèm una classa « Provence ». S'i trabalha a l'entorn de projècts coma l'environament, ambé un sejorn a Buous (Vauclusa), qu’avèm fach en novembre 2014, per exemple.

Au licèu de l’Arc, la classa « Barcelona » recampa lei provençalistas, leis ispanisants, lei elevas de francés e lei liceans catalans, a l'entorn d'un projèct europenc.

Mei classas de promiera joguèron una pèça de Galtier, e pense ne'n faire una vertadiera tropa, tant son motivats per lo tiatre !

Coma ensinhe lo cinèma, me vese d'ara endavant responsable d'una classa a projèct, es la classa « Lumière » : i estudiam l'istòria dei fraires Lumière à La Ciutat, lo oèstern de Baroncelli en Camarga, e i rescontram lei gents dau Cep d'Oc.

Ai l'idèa de faire un ciucle Carrese (l’autor dau filme Malaterra) au cinèma « Le Forum » d'Aurenja ; ansin podriáu ligar dos monds : leis escolans d’occitan,  e aquelei que fan de cinema dins mon licèu.

Escrivan, as publicat mant un obratge, ficionau, linguistic e poëtic. L'estiu passat ton darrier recuelh de novèlas es estat primat per lo concors d'escritura occitana organizat per La Vau d'Aran. Come veses ton percors d'escrivan e teis òbras ?

 Vese pas un percors d'escrivan. Siáu un afogat d'istòrias e d'imaginacion. Dempuei l'enfança ma tòca es d'escriure e me racontar d'istòrias.

 Lo Matagòt es luenh de mon biais d’escriure, car es l'objèct d'una comanda, d'un concors per lei jovents. Lei tres nòvas qu'escriguère per La Vau d'Aran (« De la sau, de la soul ») parlan mai de mei sentits lei mai pregonds, per aquelei que sòne ma familha de Sau, lei gents de la mar, de la Miegterrana, lei trabalhaires de la sau.

 Es un recuelh que m'es car, que conta, en tres nòvas, tres generacions.

 La promiera nòva es sucrada... tòca a l'enfança dins un mitan de pastissiers. La segonda es l'atge adult, evòca lei « Babis » e un salinier qu'a de se mau situir fàcia ais eveniments istorics e qu'es un ressòn a l'epòca nòstra ; e enfin, la mòrt e lo vielhum que me permet de faire la crotz sus la mòrt de mei grands.

Escrives sus ton blòg, i publiques d'articles divèrs entre bilhets d'imor, criticas e fuelhetons, d'onte te vèn aquela enveja d'escrieure de lònga sus de domènis tant variats ?

 Ai enveja d'una lenga d'òc viva. Ieu la vive a travèrs de l'art. Doncas faguère de mon blòg, en negre e blanc a la debuta, un recampament de criticas sus lei cinèmas dau mond, l'art contemporanèu...

 Se la lenga d'òc s'acontenta de charrar de grafias, de drapèus, de
ma grand pecaira... anarà pas luenh !

 A lei paletas de color per se bastir una aisina critica, la lenga. I a un costat ficcion dins lo blòg. Me siáu creat un personatge que charra a la persona 1, que se ditz Tam.

 Aqueste blòg es estat un laboratòri per mon escritura. Es un work in progress. Fau leis episòdis. Lei laisse. I tòrne. Modifique.

 Siáu pivelat per lo fuelheton popular. Ai sempre legit de Tintin e Spirou en jornaus, en setmaniers. 

 Puei, a l'ostau, la maire legissiá San Antonio, qu'es un gèni dau suspense ; e segur Florian Vernet que legissiáu dins la lenga.

 Son fuelheton popular me faguèt venir a la lenga. Disiá que dins leis usinas leis gents legissián son fuelheton. Èra un retorn a la lenga per l'escritura ; lo lengatge e lo sens dau racònte.  Es una autra escritura a despart d'aquela que te parlave tot ara, qu'es mai intimista, aquela. 

Regardant ton mestier d'ensinhaire, perqué as aquela chausida de transmetre la lenga ?

 Es una evidéncia de transmetre quicòm sus aquela tèrra.

 Per ieu, son leis istorias, la lenga. Es pas una enveja particulara. Es una normalitat.

Cada òme deu transmetre. De mai, embé lo fotograf Stéphane Barbier prepause una passejada dins Nimes. Un percors iniciatic sur la pressa en consciénçia d'una identitat retrobada dins una Nimes d'uei. Perqué l'occitan es tant present dins aquelei carrieras, aquelei camins e se deu pas ensinhar? E se deu pas dire?