16 de març de 1244 lo lenhier de Montsegur

Coma chasque an lo monde se's retrobat au Prat del Cremats, lo luec onte siguèron supliciats 215 catars, aquelei, quasi tots, que refusèron d'abjurar.

Lei convèrsas per la rendicion avian començat lo premier de març de 1244, après nòu mes d'un sèti dificile. Ai sordats, ren o quasi seriá fa, ges de castigament , lo perdon, benlèu quauquei penas leugieras. E meme leis eretics aurian un tractament uman, a la condicion d'abjurar, segur. 

E un relambi seriá donat a tot aqueu monde per chifrar, de quinge jorns, que deuiá tanben donar lo tèms a l'arquevèsque de Narbona de levar l'excomunicacion dei chivaliers copables dau murtre d'un mandador dau Papa.

Leis eretics promes a la mòrt partajèron sei bens amé lei chivaliers que leis avian aparats durant totei aquelei mes : a Pèire e Rogèr de Mirepoix, mai que d'un aduguèt monedas, pebre, sau, ciera o encara de teissuts.

Pasmens dètz e sèt logataris dau castèu de Montsegur chausissèron de reçaupre lo consolamenta, de se faire catars, adonc de morir ben lèu; Entr 'elei Corba Perella, maire d'una filha endecada . 

Au mens tres catars, pasmens, escapèron a la mòrt bòrd que chausissèron de fugir, amé de còrdas long de la muralha de nuech : Amiel Aicard amb Ugo Poitevin e un tresen, au nom desconegut.

Leis autres, aperaquí dos cent quinge, sortiguèron dau castèu, entr'elei pasmens un quart dei sordats qu'avian defendut tot aqueu monde durant tant de mes, e qu'avian chausit fins finala de reçaupre lo consolamenta. Entr'elei encara la frema e una filha de Raimon de Perella, lo capolier de la fortalessa, coma se la lèi que condemnava au lenhier siguèt acceptada coma una causa que degun li podiá escapar. 

Am'aquò darrier una palissada, lei fais amolonats puei atubats, cremèron en quauqueis oras leis ultims resistènts a la manmesa dau Papa e dau Rèi sus lo país occitan, e la fin dei libertats religiosas.

Lo cantaire Joan-Marc Leclerc compausa un texte per la lucha deis Ucrainians