Penuria d’aiga : « aquò va ben, mai faudriá pas dos estius secs a-de-rèng »

Un estiu sensa plueja, e pasmens sensa copadura d’aiga au robinet. Totei o quasi an poscut aigar son òrt o son jardin. Levat lei restricciens demandadas per lo prefèct dau Var, per quauquei comunas « Èra pas la pena ! » segon l’elegit regionau de Tolon Felipe Vitel, que presida la Societat dau Canau de Provença.
 
« Es qu’avèm agut l’astre d’una prima fresca que s’es esperlongada tardier » sotalinha de son costat Maxim Tirman, lo baile de la restanca màger de Durença, a Serre-Ponçon. « Dau còp, la nèu a fondut a cha pauc, e ne’n aviam encara en julhet ».
 
Mai ce qu’èra verai de la Durença, l’èra pas tant dau Verdon, l’autra ribiera importanta de Provença. A la fin de la prima, 250 miliens de mètre cubats èron restancats dins lei obratges de Castilhon, Santa-Crotz e Bimont.  « Tres còps ce que faliá per respondre ai demandas », segon Bruno Vergobbi, lo baile de la SCP. « Era pasmens lo mai feble debit istoric d’aquela ribiera, e a la mai auta de nòstrei restancas, a Castilhon, l’i entrava pas manco dos mètres cubats per segonda l’estiu » que contèsta Maxim Tirman.

Adonc un bilanç contrastat. Mai, tabic tabòc , la Provença aurà pas patit de la set. « 40% dei Provençaus bevon l’aiga dau Canau de Provença » rementa Felipe Vitel per ne’n dire l’importància. « E totei lei Sestians per exemple » ; alòr que, dins Var, aquela aiga, per l’ora, es de complement. Deman l’aiga de Verdon l’i arribarà mai, amé d’agençaments de contunha, e un canau que destaparà a Santa-Maxima dins quauqueis annadas.
 
Mai es lo biais de prevèire que leis actors avançan per explicar lei resons d’un estiu sensa plueja e pasmens sensa set nimai sensa empacha per l’agricultura. Au Canau de Provença, un centre de telegestien ditz coma se debana l’ofèrta e la demanda de tot plen de praticas , de detz minutas en detz minutas. A EDF, espinchan tota l’annada lo nivèu de nèu, la temperatura, e ne’n tiran de consequéncias sus lo biais de largar mai o mens d’aiga dins lei mes cauds.
 
« Afortissèm nòstrei obratges e venèm de durbir una sèrva a Vauginas, onte 3000 mètres cubats devon assegurar l’aigatge de tèrras qu’èron rèn que de vergiers a l’adrech dau Leberon » rementa Felipe Vitel. Desenant s’i farà tanben de blat o de lieumes sus tres cent cinquanta ectaras. E es qu’una partida d’un malhum d’obratges que la SCP es en trin de malhar dins la Vauclusa.

Se parla, ara, d’aigar lei vinhas dins Var. « Mai au gota a gota, que la societat pratica deja l’aigatge sostenible » insista Bruno Vergobbi.
 
Amé EDF es diferent. La tòca de la societat es pas de provesir l’agricultura, mai un contract de 1959 resèrva au Ministèri de l’Agricultura 200 miliens de mètras cubats de la resèrva de Serre-Ponçon, que devon aigar lei tèrras de Provença. « Aqueu volume reservat fai uech mètres d’ auçada ; dau laus de Serre-Ponçon, onte avèm d’autreis obligaciens per lo torisme locau » explica Maxim Tirman. « Mai aquest estiu avèm pas agut besonh de renegociar amé lei chambras d’agricultura, bòrd que l’aiga mancava pas », que bofa, aleutjat.
 
Mai totei se demandan se, am’un autre estiu de secaressa, podrián cantar la muma cançon. La SCP vòu vendre son aiga ai comunas varesas onte la populacien decupla d’estiu, e ais esplechas viticòlas totjorn que mai. Maugrat l’arribada massiva d’energias renovelablas en Provença, premier dins la Vau de Durença, Maxim Tirman nos l’afierma, aquò aurà ges de consequéncia sus la gestien de l’aiga d’aquela ribiera : « Lo solèu es capriciós, e sabèm pas se reservar pron d’electricitat per la relargar quand la demanda s’enaussa. Leis restancas, elei, pòdon èstre mobilisadas en detz minutas per aquò. Juegan pas parier e ne’n aurem totjorn de besonh ! ».
 
E totei de pregar per que la secaressa arribe pas mai en 2017. « L’ ànsia es d’aver d’annadas de secaressa a-de-rèng  » que dison totei d’un biais o d’un autre.