La fauta au Miegjorn dins la BD

Aquesta benda dessinada es lo racònte, per l'istorian J.-Y. Le Naour, de l'afaire dau "XVe Corps" : entre lo 19 e lo 22 d' avost de 1914, aquesta armada, compausada de sordats miejornaus, es engatjada, per lo testardige dau generau Joffre, dins una ataca en Lorrena que se vòu espectaclosa. Mai lei Francés tomban dins una lèca deis Alemands e se fan chaplar per l'artilhariá.

Se replegan en leissant dètz mila mòrts. Puslèu que de reconèisser sa fauta, la ierarquia militaria e lo ministre de la guèrra, Messimy, acusan lei Miegjornaus d'aguer mancat de vòlha. Un article de jornau parisenc espandís la calomnia. La protestacion dau pòple e deis elegits de Provença es talament fòrta que lo menistre de la guèrra dèura demissionar.   

Mai lo racisme anti-miegjornau, amé leis etnotipes caricaturaus (fug-l'òbra, profechaires, "Tartarins"...) s'arrèsta pas. Dins aquela atmosfèra, la "justicia" militaria es en marcha : dos sordats, Auguste Odde, un paisan dau Var, e Josèp Tomasini, un pastre Còrse, son condemnats lo 18 de setembre e fusilhats "per l'exemple" tre l'endeman.

Son innocéncia sarà establida quauquei temps après, e saràn reabilitats en 1918.

Lo tèxte plaça quauquei mòts de "francitan" dins lo boca dei Provençaus : "on est dans la cagade", "on a vu dégun", "un chicoulon"... Per lo pastre Còrse, la realitat linguistica es ben respectada : saup parlar que sa lenga e compren pas lo francés...

La benda dessinada, dau grafisme e dei colors fòrça agradius, es seguida d'un dorsier documentari. Vaquí un bèu trabalh de memòria que ven completar la mòstra presentada au centre sestian deis Archius departamentaus de Bocas dau Ròse, a-z'Ais.

Jean-Yves Le Naour (texte), A. Dan (dessin), S. Bouet (color) : La Faute au Midi. Ed. Bamboo, 2014 (coll. Grand angle). 14 €.

* Ernest Renan, istorian : "Notre étourderie vient du Midi, et si la France n'avait pas entraîné le Languedoc et la Provence dans son cercle d'activité, nous serions sérieux, actifs, protestants, parlementaires. Notre fonds de race est le même que celui des îles britanniques."
 
J.-K. Huysmans, escrivan : "Races de mendiants et de lâches, de fanfarons et d'imbéciles."
 
Guillaume Apollinaire, escrivan : "Marseille ne mérite que le mépris de tous et le dédain complet des femmes."

A surveiller sur l'Agenda d'Aquò d'Aquí, la conférence aixoise de Jean-Yves Le Naour.