partager
A Septèmes, lors de la Dictada de janvier 2007 (photo MN)
Naissut en 1927 a Cadarossa, dins la Vauclusa, Joan Guéricòlas crèba l’uou dins una familha modèsta onte se parlava la lenga. « Quand ère pichon, a l’ostau, lei fornairons èron pas rares sus la tèrra batuda de l’ostau ».
Joine, lo vaquí maquisard, de 1943 jusqu’ au moment de la Liberacion de Provença, puei incorporat au 141è Regiment d’Infantaria Aupenca.
Mai farà parlar d’eu pèr lo premier còp en 1949, alòr qu’es sota lei drapèus. Publica dins un jornalet dau PCF, La Renaissance, un omenatge ai marins francès mandats en Russia trenta ans avans, pèr reprimir la Revolucion, e qu’avian fraternisats amé lei marins sovietics. Serà jutjat pèr apologia de la sedicion, en Avinhon, puei a Nime, sus planh dau president socialista dau Consèu, Pau Ramadier. Lo sostèn dau PCF empacha que siguèsse condemnat en silenci.
La fin deis annadas cinquanta lo tròba engatjat còntra lo colonialisme francés, clandestinament. Portaire de valisas pèr lo FLN, manca mai que d’un còp d’èstre arrestat. « Una fes que deviam menar una maleta de tracts au bagatoni de Sant-Andrieu a Marselha, una veitura nos a seguit de temps, avèm comprés qu’eriam donats – ce qu’arribava sovent, faliá pas frequentar lei begudas, onte l’i aviá un molon d’indics – e dins un tornant sobde, avèm gitat la valisa plena avans que de fugir sus lei camins de tèrra ! »
Era alòr de cotria am’un autre militant de l’ombra, le curat de Sant-Mitre, lo paire Danieu Campiano, capelan obrier que, puei, deviá devenir premier prudòme de pesca dau Martegue dins leis annadas quatre-vints, e afogat defensor de la Mar de Bèrra.
Am’aqueu va nàisser una amistat prefonda, e totei dos, anaràn cercar de consinhas en Italia, e rescontrar de refugiats dau FLN, pròchi de l’Archivèsque de Milan, Giovanni Montini… que deviá puei venir papa sota lo nom de Pau VI ! A la fin de la guèrra d’Argeria, Mohamed Boudiaf, presonier politic en França e futur president argerian, que pairinava Joan Guéricòlas e se frema Janina, li prepausa de venir participar a la constuccion de l’independéncia.
Trabalha pèr lei camins de fèrre argerians, puei l’industria dau petròli ; mai lèu s’endraia dins la carriera de jornalista, pèr lo quotidian El Moujahid. Es l’epòca dei pioniers, aquela d’Ahmed Ben Bella, qu’alòr tot sembla possible : educacion, socialisme… Lo gòlpe dei generaus en 1965 e l’arribada de Boumedienne refresca Joan e Janina (defuntada en 1994), que trabalhava pèr d’asiles de pichons.
Lo parèu s’entòrna en Provença, onte Joan, que totei dison Janòt, milita a l’extrema gaucha. Lo maoisme deis annadas seissantas l’atriva, pèr son tiermondisme e la possibilitat d’accions dirèctas fòra deis estructuras rigidas dau PCF. Mai es tanben l’ora dei premiers movaments occitanistas, coma Lucha Occitana, puei Volèm Viure Au País, onte pòu fusionar son interès pèr sa lenga, jamai perduda, e son enveja de transformar la societat.
1980-81 serà per Joan una annada estrambordanta mai dangeirosa. Influenciat per l’exemple irlandés de Bobby Sands, que ne’n moriguèt après 61 jorns, lo vaquí decidat de menar una cauma de la fam pèr obtenir un pòste de professor d’occitan, e mai que tot, pèr que sa lenga vengue oficiala en França.
« L’acompanhaviam pèr cercar una glèisa onte menar la cauma, o tot autre endrech a z’Ais…mai en veritat, èra pèr pas lo laissar solet, que l’auriá menada fins qu’a la fin ! Sabiam pas coma l’en dissuadar… » racònta un amic militant. Finalament seis amics tròban lo biais de li faire chanjar son avejaire. Se presentarà puslèu ais eleccions cantonalas de 1982, onte son resultat serà anecdotic...en concurència am’un autre candidat occitanista paracasudat.
En 1986, alòr que s’entòrna d’un viatge de leser en Espanha, an’un contraròtle doanier, pòu pas produrre de papiers d’identitat francesa. Leis aviá estraçats au moment d’anar en Argeria en 1962. Pòu far vèire que de papiers argerians, e refusa de parlar autrament qu’occitan, ce qu’entrainarà una ubuesca istòria onte l’Estat demanda l’expulsion en Argeria d’un òme naissut a Cadarossa, que parla lo provençau pèr premiera lenga e qu’a contribuit a la Resisténcia francèsa, avans que de faire son servici militari sota lo drapèu blu-blanc-roge.
Lo testarditge marcava segur la personalitat d’aquel òme ais idèas generosas. Alòr que militava pèr la lenga nòstra, tant amé lei mistralencs qu’amé leis occitanistas a l’epòca que totei s’aimavan pas tant, lo vaquí participant a tota la tiera de manifestacions per demandar l’òc a la TV : a Tolosa, Marselha, Montpelhier.
Puei s’èra interessat ais influéncias qu’avián decidat Frederic Mistral a se consacrar a la defensa de nòstra lenga. Es coma aquò qu’après d’annadas de recèrcas descavava de l’anonimat lo « Victor » dei Memòri e Racònte, qu’èra lo Gròs Millet, un amic de pensionat de Mistral, naissut coma Joan Guéricolas a Cadarossa. Ome d’accion, vaquí Joan Guéricolas que consacra alòr tota la premiera decenia dau siècle nòstre a de recèrcas literaris. A tanben publicat un estudis sus leis escais noms dau monde de Cadarossa.
A sei filhas Sylvie e Pascale, a sei filhats Michel et Jean-Simon, coma a sei felens Laure, Loïc, Alice, Guillaume e Juliette, nòstre jornau diga sei complanchas esmogudas.
Joine, lo vaquí maquisard, de 1943 jusqu’ au moment de la Liberacion de Provença, puei incorporat au 141è Regiment d’Infantaria Aupenca.
Mai farà parlar d’eu pèr lo premier còp en 1949, alòr qu’es sota lei drapèus. Publica dins un jornalet dau PCF, La Renaissance, un omenatge ai marins francès mandats en Russia trenta ans avans, pèr reprimir la Revolucion, e qu’avian fraternisats amé lei marins sovietics. Serà jutjat pèr apologia de la sedicion, en Avinhon, puei a Nime, sus planh dau president socialista dau Consèu, Pau Ramadier. Lo sostèn dau PCF empacha que siguèsse condemnat en silenci.
La fin deis annadas cinquanta lo tròba engatjat còntra lo colonialisme francés, clandestinament. Portaire de valisas pèr lo FLN, manca mai que d’un còp d’èstre arrestat. « Una fes que deviam menar una maleta de tracts au bagatoni de Sant-Andrieu a Marselha, una veitura nos a seguit de temps, avèm comprés qu’eriam donats – ce qu’arribava sovent, faliá pas frequentar lei begudas, onte l’i aviá un molon d’indics – e dins un tornant sobde, avèm gitat la valisa plena avans que de fugir sus lei camins de tèrra ! »
Era alòr de cotria am’un autre militant de l’ombra, le curat de Sant-Mitre, lo paire Danieu Campiano, capelan obrier que, puei, deviá devenir premier prudòme de pesca dau Martegue dins leis annadas quatre-vints, e afogat defensor de la Mar de Bèrra.
Am’aqueu va nàisser una amistat prefonda, e totei dos, anaràn cercar de consinhas en Italia, e rescontrar de refugiats dau FLN, pròchi de l’Archivèsque de Milan, Giovanni Montini… que deviá puei venir papa sota lo nom de Pau VI ! A la fin de la guèrra d’Argeria, Mohamed Boudiaf, presonier politic en França e futur president argerian, que pairinava Joan Guéricòlas e se frema Janina, li prepausa de venir participar a la constuccion de l’independéncia.
Trabalha pèr lei camins de fèrre argerians, puei l’industria dau petròli ; mai lèu s’endraia dins la carriera de jornalista, pèr lo quotidian El Moujahid. Es l’epòca dei pioniers, aquela d’Ahmed Ben Bella, qu’alòr tot sembla possible : educacion, socialisme… Lo gòlpe dei generaus en 1965 e l’arribada de Boumedienne refresca Joan e Janina (defuntada en 1994), que trabalhava pèr d’asiles de pichons.
Lo parèu s’entòrna en Provença, onte Joan, que totei dison Janòt, milita a l’extrema gaucha. Lo maoisme deis annadas seissantas l’atriva, pèr son tiermondisme e la possibilitat d’accions dirèctas fòra deis estructuras rigidas dau PCF. Mai es tanben l’ora dei premiers movaments occitanistas, coma Lucha Occitana, puei Volèm Viure Au País, onte pòu fusionar son interès pèr sa lenga, jamai perduda, e son enveja de transformar la societat.
1980-81 serà per Joan una annada estrambordanta mai dangeirosa. Influenciat per l’exemple irlandés de Bobby Sands, que ne’n moriguèt après 61 jorns, lo vaquí decidat de menar una cauma de la fam pèr obtenir un pòste de professor d’occitan, e mai que tot, pèr que sa lenga vengue oficiala en França.
« L’acompanhaviam pèr cercar una glèisa onte menar la cauma, o tot autre endrech a z’Ais…mai en veritat, èra pèr pas lo laissar solet, que l’auriá menada fins qu’a la fin ! Sabiam pas coma l’en dissuadar… » racònta un amic militant. Finalament seis amics tròban lo biais de li faire chanjar son avejaire. Se presentarà puslèu ais eleccions cantonalas de 1982, onte son resultat serà anecdotic...en concurència am’un autre candidat occitanista paracasudat.
En 1986, alòr que s’entòrna d’un viatge de leser en Espanha, an’un contraròtle doanier, pòu pas produrre de papiers d’identitat francesa. Leis aviá estraçats au moment d’anar en Argeria en 1962. Pòu far vèire que de papiers argerians, e refusa de parlar autrament qu’occitan, ce qu’entrainarà una ubuesca istòria onte l’Estat demanda l’expulsion en Argeria d’un òme naissut a Cadarossa, que parla lo provençau pèr premiera lenga e qu’a contribuit a la Resisténcia francèsa, avans que de faire son servici militari sota lo drapèu blu-blanc-roge.
Lo testarditge marcava segur la personalitat d’aquel òme ais idèas generosas. Alòr que militava pèr la lenga nòstra, tant amé lei mistralencs qu’amé leis occitanistas a l’epòca que totei s’aimavan pas tant, lo vaquí participant a tota la tiera de manifestacions per demandar l’òc a la TV : a Tolosa, Marselha, Montpelhier.
Puei s’èra interessat ais influéncias qu’avián decidat Frederic Mistral a se consacrar a la defensa de nòstra lenga. Es coma aquò qu’après d’annadas de recèrcas descavava de l’anonimat lo « Victor » dei Memòri e Racònte, qu’èra lo Gròs Millet, un amic de pensionat de Mistral, naissut coma Joan Guéricolas a Cadarossa. Ome d’accion, vaquí Joan Guéricolas que consacra alòr tota la premiera decenia dau siècle nòstre a de recèrcas literaris. A tanben publicat un estudis sus leis escais noms dau monde de Cadarossa.
A sei filhas Sylvie e Pascale, a sei filhats Michel et Jean-Simon, coma a sei felens Laure, Loïc, Alice, Guillaume e Juliette, nòstre jornau diga sei complanchas esmogudas.
Une cérémonie conviviale permettra d'évoquer le souvenir de Joan Guericolas, lundi 6 juin à 11h30, à l'Ostau de Provença / Oustau de Prouvenço d'Aix-en-Provence (la bastide du Parc Jourdan). Y sont conviés ceux qui l'ont connu et apprécié.
Andrieu Saissi, l'òme positiu