L’ Assimil Occitan de Nicolas Quint valorisa tambèn la varietat

Pèr s’atacar a n un tau prefach, falié un òme d’eicecien.

Nicolas Quint sòrte de l’ordinari. Ingenior agronòme, es ara direitor de recèrca en linguistica africana au CNRS.

Aquel especialista dau creòle capverdian e d’un grope de lengas sodanencas, es licenciat de portugués, titulari d’un DEUG d’espanhòu, d’anglés e d’arabe, diplomat en lenga romancha, e, pasmens, laureat d’una mestrisa d’occitan de l’Universitat de Montpelhier.

Aqueu Peitavin a passat son enfança dins la regien parisenca e seis estius en Lengadòc.

Era dejà l’autor dau Languedocien de Poche dins la coleicien Assimil, e de tres monografiés sus lo parlar de Seyne, d’Albion en bassa Ardecha, e de Sant Priest la Fuelha en Cruesa.

Es dire qu’a de la diversitat occitana una conoissènça d’especialista.
 
Lo libre pren la sucessien de L’Occitan sans peine dau regretat Alain Nouvel, qu’a agut lo grand merite de dobrir lo talh.

Mai l’òbra de Nicolas Quint a una tota autra ambicien.

Lei 700 pajas de la metòda formon una soma autant documentada qu’acessibla.

Que sachi, es lo solet obragi que visa a respondre au besonh d’una apròcha globala de la lenga que fa talament fauta a totei lei parlaires monodialeitaus. 

Naturalament, lo novèl Assimil a pas resòugut la quadratura dau ciucle.

Quand s’apren una lenga qu’es pas normalisada, fau bèn li intrar pèr un dialeite.

Nicolas Quint a chausit lo lengadocian pèr sa centralitat e sei formas pas tròup subrevoluadas. Degun li va pòu reprochar.

Pus contestabla es sa chausida d’un lengadocian « estandard », en referènci a Lois Alibert, qu’avieu entendut qualifiar de parlar de la luna pèr un païsan de Realmont.

Mai basta, es mau aisat de resistar au vam normalisaire qu’a enaurat aqueu produch. Sus lei cent leiçons que còmpta lo libre, cinquanta-vuech li son consacradas.

Tot lo rèsta es fach pèr iniciar ai diferènts parlars, provençau (em’un socit apreciable de pas òublidar lo maritime), niçard, vivarò-aupenc, gascon, limosin, auvernhàs, emé la volontat de laissar de caire ges de variantas : aranés, biarnés, parlars de la Marcha, judeò-comtadenc, parlars inaupencs de Piemont…

Enfin, lo libre s’acaba pèr una apròcha solida de la lenga medievala. 

La grafié classica es privilegiada, mai s’acompanha d’una iniciacien consequènta a la grafié mistralenca, em’a de grafiés espontanèias.

Lo besonh de presentar la grafié mistralenca la rènde bessai un pauc invasiva dins la partida consacrada au provençau, mai sènsa li donar l’esclusivitat.

De messas au ponch gramaticalas regulieras e nombrosas, tant sus lo lengadocian que leis autrei parlars, permeton de si faire una idèia dejà pron precisa de l’estrutura de la lenga.

La chausida dei tèstes, sovènt d’escrivans, de fes que li a de jornaus, pòrjon una diversitat de tèmas, d’epòcas, e de gènres d’escrichs que dòrbe eficaçament sus lo contengut culturau carrejat pèr la lenga.

De taulas gramaticalas e foneticas remandon a totei lei passagis concernats, e un leissique occitan e francés esclargisse totei lei mòts citats dins lei tèstes.

Enfin, quatre CD audiò permeton d’entèndre totei lei leiçons e la traducien deis esiercicis.  

Lo serios de l’entrepressa es adonc a l’auçada de son ambicien, dins lo quadre d’una producien editoriala destinada au grand publique.

Pèr qu vòu s’iniciar a l’occitan sènsa reson de s’estacar a n un territòri especifique, o que si restaca a l’occitan centrau, lo libre responde perfetament a n aquela demanda.

Pèr qu a lo socit de mestrejar l’occitan a travès d’un autre parlar, serié ilusòri de lo far servir a n aqueu besonh.

Mai pèr tot’aquelei qu’an lo socit de s’apoderar tant que si pòu de l’occitan dins tota sa diversitat, au mens au nivèu d’una familiaritat aisada, a partir de son pròpre usagi, lo libre dòrbe de luench lo melhor camin pèr li arribar.
 
Leis ediciens Assimil pòrjon ensin un ensemble relativament coerènt d’òutìs pèr abordar l’occitan, emé, a l’entorn de l’obragi centrau de Nicolas Quint, un ventau de librilhons sovènt pron bèn fachs pèr si familiarisar mé lei diferènts parlars, auvernhàs, gascon, provençau.

Daumagi pèr nautrei qu’aqueu Provençal de poche ague ostracisat rigorosament la grafié classica, ce que rènde un pauc gòia aquela complementaritat.

Esperem que d’ediciens novèlas permetran un jorn de sortir deis encanhaments ideologiques e de remanejar lo librilhon pèr li far una plaça, ce que reclamarié segur qu’un pauc de bòna volontat. Mai es bessai tròup demandar…