Fan mestier lei vinhairons amé crenta de vèire arribar d’industriaus ajudats per lei reglaments europencs

A pena lo solèu s’enauça dessus lei cepons que ja la jornada es quasi acabada, dins la vinha. Una autra a dejà començat a la cròta dau vin. Es pas una auba calma dins lei socas, que  la vendemiarèla mecanica nos fa un brave chafaret Li es acostumat, Raimond.

Meme se, ara, es a la retirada, lo vinhairon de Porrieras manca jamai la vendémia. Lo biais a pasmens bèn chanjat en un quart de siècle. L’òme a laissat plaça a la maquina.
 
« Quand èri joine, venián fòrça Armenians de Marselha, e quand son plus venguts, i a agut d’equipas d’Espanhòus, » se rementa Raimond. « Tant qu’èra possible de li faire de contractes de trabalh aisats venguèron ; puei endumièron de Gitans, mai un jorn n’aviam una doiena , e l’endeman plus que sièis, que s’èron batuts dins la nuech ! Après embaucheriam d’estudiants, melhors per faire la fèsta que per endumiar…puei agueriam de mau per trobar pron de monde. Es alòr qu’ai crompat ma premiera endumiarèla. Fa vinta cinq ans ».

En mens de tres minutas aquela robusta platafòrma rotlanta empassa tota una tiera de vinhas e tòrna am’un autra, onte an despareissut lei rapugas. Puei arriba lo tractor e son remouc, un escampador mecanic se lèva, puei laissa tombar un molon de rasim blanc. E tòrna vendemiar l’engenh. Se ara son fabricats per de societats italianas, rèsta un constructor provençau, Pellenc, a Partús.
 
Ara que lo solèu es aut, es temps de s’entornar a la cròta. « Vendumiam de matin que faire de rosat demanda de rasims frescs. La maduracien deu se faire plan plan emé la pèu, e se lo rasim es pas tant fresc, lo vin serà mai roge. ».
 
Es pas aisat de faire de bòn vin a l’ora d’ara. E mai que d’un còp lo vinhairon muda en quimiste…e en comptable. Per exèmple, una apelacien d’origina contrarolada, es justament tant contrarotlada que lo productor deu estimar sa produccien tre lo printemps.

« Emé l’AOP de Còsta de Provença, nos fau pas produrre mai de 55 ectolitres de l’ectara, e en apelacien Sainte-Victoire, pas mai de 50 » rementa Elena, au mitan de la cròta ont susvelha la fabricacien d’aquelei rosats. « I a una reson : mai raca la vinha, e mens lo rasim es aromatic ». Lei sobras seràn donadas ai distilariás, es obligatòri. Alòr mai que d’un estima lo nombre de rasims tre la prima, puei lo pes mejan dau rasim, e de còps que i a, mai que d’un copa una partida de sa recòlta a venir. Aquela practica i dison la « vendémia en verd ».
 

Es bèn la pena ? Una decisien europenca deu autorisar tre 2016 lei plantaciens de vinhas d’en pertot, sensa limitaciens. « Jusqu’ara, existan de drechs de plantar » rementa Elena ; « per plantar una soca, fau ne’n derrabar una autra. Lei drechs pòdon se crompar a un que derraba, mais pas tròup. Solament am’aquela decisien europenca, d’industriaus emé de mejan s porràn deman plantar monte vòlon, ce que vòlon, tant que vòlon, e ennegar lo mercat per tuar de productors qu’an investit tota sa vida per faire un vin de qualitat ».
 
Aquela familha de vinhairons, quand vòu endraiar una produccien, deu premier « derrabar lei vielhei vinhas, levar lei racinas, laissar repausar la tèrra, laborar fons, » nos ditz Raimond, «  e un còup plantada la novèla vinha, faudrà encara esperar la tresièma fuelha per vèire lo rasim, e la quatrièma per posquer endumiar ».
 
Mai aquò podrà bèn durar trenta ans encara. Raimond, l’an passat, derrabava un socàs de 80 ans. Cencha l’èr amé sei braçàs : « èra coma aquò ! »