Mèfi qu’es la prima dei chirons

Amé la prima, se vesètz de traucs pichonets dins vòstrei mòbles, podètz vos n’esfraiar, chirons e taranhons an plantat cavilha au vòstre. De vertadiereis arapedas dau bòsc ! E se vesètz puei pròche de vòstrei fenèstras de pichonei bèstias de pas mai de dos milimètres, brunas e duras a escrachar, podètz vos dire « siam polits ! », bòrd que siatz embocanats. Faudrà alòr ne’n faire un chaple avans que de lei veire se reprodurre.
 
Lei chirons son premier de vèrmes microscopics, que chironan lei mòbles de bòsc per s’alimentar ‘mé lei floriduras que s’i desvelopan. Adonc, amé l’umiditat es bèn la cosina son reiaume. Après quauqueis annadas (de quatre à dètz !) que te cavan la taula e l’armari, vaquí l’insècte qu’arriba. Alòr sembla tard per luchar, que chasque jorn de novèleis ondassas s’apròchan dei fenèstras onte leis atriva la lutz dau defòra. E sembla que jamai s’arrestarà. Malur !
 
Pasmens, auriatz poscut vos avisar que, dessota aquelei, un molonet de serrilha auriá degut vos sonar l’alèrta.

Un mejan de lucha seriá l’anoxia, la privacien d’èr. Se vendan de sacàs de plastic per ensarrar lei mòbles, quand son pas tròp grands. Mai vos faudrà suportar aquò aperaquí sièis setmanas per èstre segur que, dedins, totei an crebat d’asfixia.
 
Segur qu’existon de produchs quimics am’una agulha per faire, trauc per trauc, un genocidi dei vèrmes. Fau pas ne’n oblidar, puei tapa r chasque trauc ‘m’una pasta de bòsc. Mai arrestarà pas l’armada en marcha dei taranhons . Seis uòus s’amagan un pauc de’n pertot. Dins lo bòsc onte, normalament, devrián viure sensa rompre leis alibòfis dau brave monde, aurián pondut sota lei fuelhas.
 
Mai dins l’ostau se trobaràn puslèu una sosta dins leis pèças, e perqué non lei saquetis de papiers que gardatz dins un canton de la cosina. Vos faudrà desbarrassar tot aquò. 

E chasca après dinnada, quand alentorn de quatre oras, veiretz s’aprochar d’una fenèstra lei joines que vènon de crebar l’uòu, vaquí la mescladissa que podretz escampar sus tota la tropa : un quart de vinaigre blanc, tres d’aiga, e quauquei gotas d’òli de lavandin. Avetz que d' esposcar l’insècte abòndosament. Lo veiretz pas arpatejar longtemps, un còp virat d’esquina.
 
D’ esposcar mai chasque après dinnada, jusqu’a l’extincien de tota la generacien. Longàs, segur, mai sensa dangier per vòstrei paumons.