
S’aqéu libre es en francés, à la Librejado, la majo part soun prepausa en lengo nosto, dins li dos grafìo dóu prouvençau, segound ce qu’a chausi l’autour.
La Librejado es lou Saloun dóu libre en prouvençau, que se debano chasque mes de mars, souto l’egido dóu Felibrige. A Trets, la Coumuno i’a douna aquéu de cop una salo dóu castèu, mai pichouno que la salo poulivalènto de l’an passa.
Peireto Berenguier, elo, vèn d’acaba la reviraduro de « Marsiho », d’Albert Londres. Parlo de Marsiho, e pas en mau. Londres en 1923 nous disié lou Marsiho que l’a sempre vist s’enana per si repourtage. L’estounant es qu’aquéu retra de ciéuta, lou poudrien encaro escriéure vuei.
« L’estile rapide, agradiéu de legi, si mot coumta, tout acò m’a agrada, e pènse de lou rèndre en prouvençau tant agradiéu » nous dis l’escrivano.
E aro es à tradurre « Aline », de Ferdinand Ramuz, l’escrivan franco-prouvençau. Uno Medèio mouderno (publica pèr lo premié cop en 1905). « L’aviéu descubert d’abord en wallon, uno lengo councrèto, que se parlo sènso tout pensa premié, coumo fau faire en francés, mai que seguis la pensado di gènt… Coumo noste prouvençau ».
Diversita d'escri
Proche d’elo, Roulando Falleri, èro mege avans que de se counsacra à l’escrituro en lengo nostro.
Avié ja escri de libre de nouvello, « Au cascai de la Font », en particulié, l’an passa ; e aro vèn de publica de pèço de tiatre, « Sus lou pountin », « que dos sus sèt fuguèron jugado au Festivau de Fuvèu. » De proujèt ? « Dous o tres, sempre, au meme cop… e chifre à alesti uno tiero de libre pèr li cadèu, li jouine debutant au coulège. »
En mai d’acò, reviro lis escri istouri de soun ome, latinisto, soun d’istòri de l’antiqueta, e la proumiero se debano à Vesoun.
Jan-Miquèu Turc, jouine majourau, presènto un « Zou ! Un pau de gramatico », e preparo uno reviraduro d’un classi… mai chut ! es encaro secrèt que dis.
Per l’Assouciacien Vareso pèr l’Ensignamen dóu Prouvençau, Olivier Neige, soun presidènt, publico uno revisto en varés quatre cop l’an, e uno gramatico de JL Domenge. Mai encaro prepauso de counte inventa per li classo d’aquel ensignaire retira despièi quàuqui mes. Recampo tambèn la tiero di cous de lengo dóu Var, uno bono cinquanteno, que sera lèu couneigudo.
Reinié Reybaud es l’autour d’un caièr sus la vigno, dejà remarca pèr Aquò d’Aquí. Aquel ancian vigneiroun alestis à l’ouro d’aro uno istòri di mounge is Ilo de Lerins. « Parlara dis invasioun sarrasino, di pape arresta aqui per vesita l’ilo… arribara à milo vers, de coutrìo emé Gile Désécot, majourau varès qu’a viscu à Orleans. » Ja tóuti dous an coulaboura ensèn pèr de libre ilustra sus lis aucèu e li flour.
Pichoùnis edicioun e autour de trìo

Reinat Toscano, éu, es sempre uno bono pratico pèr journalisto, qu’edito un cop o dous per an en auto-edicioun… Aquéu cop, es à chifra l’istòri dóu double de soun poulicié foro normo Matiéu Sampeyre. Es que lou double vòu tua lou paure eroi.
Pichoùnis edicioun, autour de trìo, pau de vèndo, en generau, mai de voio e un sousten sènso faio dóu Felibrige, qu’avié delega soun tout nouvèu majourau, Reinié Martel, e Bregido Dempton, que mando despièi cinq an un cartabèu prouvençau de trìo à de milié d’abouna.