Francés Alfonsi au Parlament Europenc : « totei lei lengas devon beneficiar dau programa culturau de l’Union »

« Per que lei lengas menaçadas d’Euròpa pòscan retrobar sa vigor, fau permetre ais enfants lo bilinguisme tre la naissença, per lei rendre aptes au pluriliguisme au lòng de sa vida ». Es l’argument desvelopat lo 23 d’abriu au Parlament Europenc per lo deputat Francés Alfonsi.
 
Lei legeires d’Aquò d’Aquí o sabián despuei lo mes de novembre, quand aviam informat de la mieg jornada consacrada a la lenga occitana au Parlament Europenc an Estrasborg. Despuei l’idèa a madurat, e lo deputat Regions e Pòples Solidàris  a presentat son rapòrt davant la Comission Cultura e Educacion dau Parlament, que presida la democrata crestiana alemanda Doris Pack*.
 
Dins aquela comunicacion, lo deputat còrse a segur regretat que « lei dos darriers quadres financiers plurianaus entre 2000 e 2013 contribuissèron a afeblir la situacion d’aquelei lengas », bòrd qu’èron en diminucion e a demandat que « totei lei mejans pòscan èstre mobilisats per aqueu programa transversau » que regarda tant lei medias coma l’educacion o lo tiatre.
 
En situacion de crisi budgetària – l’Union Europenca cerca lei mejans d’amaigrir son budget – serà segur par aisat d’afectar l’argent necessàri alòr que la Cultura, au contrari de l’Environament, rèsta una competéncia exclusiva deis Estats.

Mai sus un plan teorique, Francés Alfonsi vòudriá a minima que siguèsson reconeissudas totei lei lengas de l’Union, « e non solament lei 23 lengas oficialas de l’UE amé lei lengas minoritàrias que benefician d’un estatut nacionau au dintre d’un Estat ».
 
La definicion dei lengas que devon èstre ajudadas es mai larga per lo raportaire : « son aquelei que, transmessas jusqu’an avuei dins l’Union, fan adonc partida de son patrimòni ». Adonc demandèt  que siguèsse levat lo critèri de la « feblessa de la populacion concernida », e au contrari que siguèsson « eligiblas au programa europenc totei lei lengas sensa estatut au dintre d’Euròpa. »
 
Per lo Parlament Europenc, o fau saber, es pas talament la situacion dei lengas de l’Euròpa dei doge que fa debat. Levat de l’Euskara que fa renar lei deputats espanhòus centralistas, lo Parlament Europenc admete mielhs lo fenomène que lei Parlaments de chasque Estat.
 
Mai la situacion es bèn diferenta en Romania per la minoritat que parla ongrés, o en Estonia onte bolega una minoritat russofòna percebuda coma la votz de l’ancian ocupant e que sei locutors an d’empachas per èstre considerats coma ciutadans vertadiers. E dins l’Euròpa a 27 lei lengas minoritàris son una question mai que d’un còp bèn lorda. Es justament per aquò que la politica de l’UE i es vista coma afavorisairitz de democracia.
 
*li trobam dos deputats francés : l’EELV Malika Benarab-Attou e l’afiliat UMP Jean-Marie Cavada.