Debat au Mucem : la lenga que se canta

Sus l’ecran passam d’un boier que sei vacas li respòndon quand parla occitan, a Manu Theron que prepausa « Madalena » ai filhas de La Mal Coiffée. Puei, dins lo filme de Sarah Benillouche « Trobadors, un voyage occitan » (2011) l’autora debana tota la tiera de musicians que crean la musica occitana de uei.
 
Après lo filme en breton de Soazig Daniellou « Oseizh posupl », aqueu parla dei rasons d’aquela generacion de cantaires d’ escobar la vergonha qu’aviá viscuda la generacion precedenta.
 
« Deliberadament siáu anada dau costat de la modernitat e ai laissat sus lo costat la tradicion » que sotalinha aquela cineasta parisenca « de cultura judeoaràbia » qu’a « immigrat aquí per l’i cercar lo metissatge » e qu’es segura que « la singularitat enriquís l’universau, e aquò a ren de veire amb l’identitarisme ».
 
Pasmens es amb d’avejaires diferents que foguèt aculhida son òbra. « Auriá poscut èstre filmat tot parier per nos parlar dei Bambaras o d’autrei culturas, dau defòra » que ditz l’un. Un ponch de vista que totei partejavan pas, bòrd qu’aqueu filme èra un mejan, segur, d’iniciar totei publics a la problematica occitana.

Dins lo debat seguent, Felip Martel, istorian de l’Universitat de Montpelhier, ne’n parlarà d’aquela problematica occitana.

« Que Pasolini ague escrich de poesias en friolan aquò desvaria degun en Itàlia, mai au nòstre, amb « l’excepcion francesa », s’agís de passar totei lei pacolins a la bugadoira culturala per lei netejar dei patoàs ».
 
La vergonha entre nosautres per de generacions, vaquí l’enemic dau dedins, lo pièger !
 
La reaccion, la vaquí, amb aquelei cantaires que cantan en occitan tot de lòng de la « Linha Imaginòt », lo bèu reviscolament que fa passar la lenga de l’ombra de la granja a la lutz dau pontin, onte jogam de musica e cantan occitan.
 
Mai basta per faire deman de nòstra lenga un otís de comunicacion e d’escambi ? « chausissèm de parlar òc, mai serà pas pron per la transmetre » que pensa Felip Martel.
 
E, se l’escòla, a quauqueis uns li dona l’ocasion de l’aprendre, bastarà encara pas per ne’n faire deman una « lenga de comunicacion totala ».


Degun, ni cineasta, ni cantaire, ni mèstre d’escòla a encara trobat coma faire. Mai çò que sembla segur es que lo gaubi e la volontat de totei dins un meme temps crea una dinamica que nos la garda encara, la lenga.

De legir pereu : Le Mucem fait tout un cinéma des minorités nationales