Anèron, òc ! per la lenga occitana …e per leis autrei

« Anem, òc, per la lenga occitana ! » lo crit a clantit mai que d’un còp sus lo camin qu’an endraiat entre 30 000 e 40 000 personas, de la Plaça d’Euròpa a la Plaça dau Capitòle, a Tolosa, disabte 31 de mars. Mens colorat que leis edicions de 2005, 2007 e 2009, aqueu passa carriera gigantàs se voliá encara mai revendicatiu. Segur, mai que d’un èra vengut ‘me seis instruments de musica.
 
Espantant, mai tot davans la manifestacion, ambé la candidata a la presidenciala Eva Joly (Ecologista), acompanhada de José Bové, i aviá pas mens que Jan Pèire Bel, qu’es tanben senator PS d’Arièja. Per comprendre lo simbòu fau se rementar que se jamai lo president de la Republica morriá, sariá son interim. Lo segond personatge de la Republica a manifestat per una Lèi que donariá de drets ai lengas de França…
 
Lei Provençaus èron venguts ambé au mens cinq a sièis autòcarris, d’Aurenja, de Marselha, d’Aubanha e de Niça ; lei Gavòts accompanhavon lei Sestians, e lei Varés s’endraièron ambé leis Aubanhencs…Segur qu’èra un moment de franca convivialitat e, mai que d’un es arribat a Tolosa sens vòtz, tant aviá cantat lei standards de la canson occitana.
 
D’elegits èron venguts, d’unei ambé lo carri, coma Arvei Guerrera conselhier regionau de Provença, o Miquèu Tournan, conselhier municipau de La Seina. Lo premier Cònsol d’aquela ciutat de 60 000 abitants, Marc Vuillemot, èra eu tanben dins lo cortègi tolosenc.

« Me dison Mario, siáu Italian …e segur maçon ! » que ditz aquel òme risolènt, ambé sa frema Livia, qu’an passat lo pas de Tenda puei an fa dètz oras de rota per venir, darrier la bandiera de la Chambra d’Òc, manifestar per « totei lei lengas minoritàrias, tant l’occitana qu’es mieuna, coma leis autrei ».
 
Alassada, mai francament urosa, Ines Cavalcanti, l’eima d’aquel organisme associatiu dei 12 valadas occitanas cisaupencas, parla de contunhar aquela comunion delà dau passa carriera. Déjà en 2008, bailegèt la « Marcha d’Òc » per demandar a travèrs leis païs d’òc la reconeissença de la lenga coma patrimòni de l’Umanitat.
 
Un pauc en avans, Noel Segura, lo cònsol de Vilanòva de Magalona , se fa acompanhar de son director de cabinet, qu’a agut una idèa dei bònas : senhala son premier cònsol ‘m’ un panèu d’intrada de vila en occitan ! per aquelei que conèisson l’istòria, manca pas de pebre aquela ironia : sa ciutat, pròche de Montpelhier, siguèt condamada de retirar son panèu d’intrada de vila en lenga nòstra, pasmens reconeissuda per la Constitucion dau Pòple Francés.
 
« Siáu pas lèst de me laissar far ! » que nos ditz. Per eu, « fau una solucion legislativa per escapar an aquelei risques ».

Après lei carrierassas, vaquí que la manifestacion s’endraia dins lo centre de la Ciutat, per arribar a la Plaça dau Capitòl. Aquí lo monde pòu se comptar  : « siatz mai de 25 000, mai qu’a Carcassona » en 2009, que crida l’animator, sus lo pontin. Quau o pòu saupre ? Mai leis organisaires an agut la bòna idèa de vendre un pegasolet a cada manifestaire, lo nombre serà doncas lèu conèissut, e donarà lo chiffre « postam » dins quauquei temps.
 
Sus la plaça, se rescòntron David Price, d’Avinhon, Ana Maria Hautant, vici-presidenta dau Consèu Regionau Provençau dau POC, Bernat Vaton, lo creator de la Calandreta d’Aurenja, Nicòla Galliano, dau Ròc de Boc, de responsables associatius coma Maria Cristina Rixte, Lisa Gròs qu’anima l’Universitat Occitana d’Estiu de Nime, o simplament un sòci de l’IEO 84 coma Andrieu Teulade, tot espantat de rescòntrar lo cap redactor de son jornau…un molon de monde content de poder se comptar per aparar sa causa.
 

Organisat just avans l’eleccion presidenciala e d’asard justa après lo chaple dau tuaire de Tolosa, èra segur delicat de bailejar aqueu cortègi, mai tota la jornada se debanèt sèns problèmas. Lo vèspre, una fèsta acampèt lo monde a Tolosa, ambé musica e dança enjusqu’a mieja nuech.
 
Premier lo Felibrige, que pasmens aviá pas vòugut participar a’n’una organisacion que parlèt de la « lenga occitana » en luec de la « lenga d’òc », e que subretot deviá se debanar a Tolosa, se diguèt urós de son resultat. Lo baile provençau Jan Marc Courbet publiquèt lo dimenche matin d’après manifestacion un comunicat per dire que voliá « l’adoption d’une loi définissant les moyens et les droits des langues régionales » ‘me la sinhatura per la França de la Carta Europenca dei Lengas de França. 
 
Aquela manifestacion se debanèt d’efècte dins mai que d’una vila  en França : en Bretanha, en Catalonha, en Alsaça, en Bretanha…qu’aviá mandat una delegacion a Tolosa.
 
Anèm òc ! èra organisat per l’Institut d’Estudis Occitan , la federacion dei parènts d’escolans d’escòlas bilingas Òc Bi, la Federacion dei Calandretas e lo Centre Regionau d’Estudis Occitan de Miegjorn Pireneus ‘mé Convergéncia Occitana, e totei se dison « Coordinacion per la lenga occitana.