Mucem : un jonhent entre Nòrd e Sud qu’escafa la cultura occitana de son territòri

Tota la tiera de plaças, carrieras e esplanadas dei quartiers dau pòrt son aluminats que d’agachar vos fòrça a fronsir l’uelh. Mai au dintre dau Mucem, siatz dins una cròta. Lo plafon es  tant negre coma lo sòu, e lei muralhas grisas vos menan dins lei salas adarré per de passairèlas ai parets ajornadas.
 
Es l’òbra de l’arquitècta Rudy Ricciotti. Eu, a l’armada de jornalistas parisencs o alemands que li demandan, repeta que non, es pas fier d’aqueu trabalh, que fa ara onge ans que l’a dessenhat, e qu’ara es segur sus d’autrei projècts.
 
A l’un que s’estona que li ague pas de veire, dins un bastiment que vòu rendre aisat lo rescòntre entre pòples, Ricciotti respondrà que « la dictatura dau veire es l’illusien de la democracia ». E benlèu qu’ai doas ribas de Mediterranèa l'ombra es mai necita, simplament.
 
Au mens l’arquitècta es provençau, e mau comprés. A utilisat un betum especiau, per sostenir l’ensems, e fabricar lei malhums ajornats que fan l’originalitat dei passatges. Per lo rèsta, dins aquela glèisa de la discutida entre lei ribas de la mar, breç de civilisacien, lo jonhent que seriá la lenga dau païs es completament absent. 

Lo president dau Musèu dei Civilisaciens de l’Euròpa e de la Mediterranèa, Bruno Suzzarelli, l’escriu  fierament dins lo dorsier de pressa : un tèrç deis 125 emplecs aquí son reservats a de locaus. Segur que podèm pas s’empachar de veire lei vuejas puslèu que lei plens : dos terç deis emplecs escapan an’aquelei que tenon lei claus culturalas localas.
 
Oficialament, tot lo monde es convidat a se gargarisar amé lei paraulas « civilisaciens pluralas », « dimensien contemporana », o « sègle XXI », que desqualifican subran tot çò que podriá aparéisser coma dau passat.
 
Pasmens d’un autre latz, mòstras e debats dau programa dison pron que lo passat, ne’n faràn pas taula rasa. Serà ansin amé lo filme de Renat Allio, Transit (segon l’òbra d’Ana Seghers), o l’òbra d’Albert Camus, o encara d’una setmana d’avost sus « l’amic american Varian Fry » (aquel òme a favorisat l’escapament de tres milas reprovats en 1940-41), o de l’istorian Fernand Braudel. Tota la programacien ne’s clafida d’interrogaciens sus lo passat, mai o mens aluenchat. Perqué lo denegar ?
 
Lo cimèu de l’ipocrisia es tocat quand la còla capoliera dau Mucem pretende que lo luec serà dubèrt a totei lei publics de Marselha. En veritat, levat de l’accessibilitat ais andicapats, obligatòri urosament, serà dubèrt au public escolari, valent a dire a de tieras d’escolans que seràn bèn oblijats d’i anar. Fau dire que per elei serà un otís de tria, mai de saber qu’a la fin de l’annada, lo Mucem anonciarà fierament que tant de milliers d’escolans li son venguts…Leis estudiants, elei, au contràri d'Ais la borgèsa, pagaràn l'intrada dau musèu.

Lei concèrts que deja son prevists dins aquela sala nos dison pas que la musica occitana serà mai bèn tractada que la lenga occitana. En veritat, aquela musica es ela tanben  absenta d’aquela programacien. S'i veirà que lo cantaire Dupain au mes de julhet. E que dire dei filmes prepausats ? Levat d’un que serà consacrat a la Camarga e sei gents, avem ren vist.
 
Un « agach nòu » sus la Mediterranèa, coma ditz lo discors dau dorsier de pressa, mai quau ? Bòrd que la latinitat mesclada au crestianisme fonda lo Nòrd de la mar, lo Mucem s’escaparà vèrs leis Americas, elei tanben marcadas amé lei memei fondaments. Mai èra lo discors deja bèn illustrat de Claudi Sicre fa trenta ans. Veirem bèn a l’usatge quau es aquel agach tant nòu… o veirem rèn que la sufisença d’aparisenquits que cercan a se convertir a l’esperit mediterranean sens ne’n tirar lei consequéncias.
 
Lo Mucem serà un organisme amé tres bastiments : lo bastiment de Rudy Ricciotti, d’archivas que recebon lei collecciens dau Musèu deis Arts e Tradiciens Popularis, vengudas de París, e lo Fòrt Sant-Jan. Fau esperar que siegue una mena d’Agòra onte, vertadierament, lo jonhent entre lei doas ribas se veirà.
 
Anonciat en 2000 per l’Estat, lo Mucem aurà costat 170 M€, que lei collectivitats provençalas n’en auràn investit 58. Per aqueu prètz, semblarà pas anormau que totei lei publics li siegon aculhits dins lei 44 000 metres carrats d’aquel ensems que demanda que de jogar un ròtle dins la melhora compreneson entre lei gents dei doas ribas. Sensa escafat çò qu’es lo territòri onte se tròba.