Pierlau Bertolino : « un artista fòra sòu, me pensi qu’existisse pas… »

L’ora dau gostaron, au Bar de la Paix, dins l’aut de Belsunce, lo quartier recaptador de tótei leis immigraciens dau siècle XX. D’òmes li desplegan lei cambas sota taula, lei cafès tuban sus lei múmei taulas, alora que ja la lutz dau jorn s’escampa. Gurvant Le Gac pita dau det dins lo tian de cacaoètas, Pierlau Bertolino rescaufa la pauma de sei mans emponhant lo pichon gòt de tè a la menta. Es la pausa per lei dos musicians, la pausa dins una « traversée » - dau nom de son projèt artistic dau moment - de l’univèrs musicau que se son bastits l’un e l’autre. Ja an fargat un premier disc, e en aqueu finau de janvier, lei vaquí en residéncia a la Ciutat de la Musica. Es ailà que li avèm trobats.

Gurvant nos vèn d’un vilatjon breton onte se parla encara cada jorn breton. « Quin astre ! Au mieu lei vièlhs que parlan encara la lenga …son pas vièlhs », coma eu t’an a pena mai de quaranta ans. Alentorn d’elei, a la beguda, se parla cabile, e amé lo Pierlau parlam occitan. Lo decòr sonòre l’an pausat ansin. Aqueu d’una ciutat cosmopolita que Pierlau s’i vei ara coma un peis, incomòde, mai dins son aiga.

A l’estúdio lo vaquí aginolhat entre una ret de cables de tótei colors, manipulant un boitier electronic, aqueu que donarà la color musicala de sa vièla. Gurvant fa tot parier amé sa flaüta. Eu comença, puei debana una longa frasa, e Bertolino, après un momenton, la pontua, e, a chapauc pren lo poder. « Com’aquò s’endraïam mai que d’un còp dins una improvisacien, puei bastissem un edifici sonora » explica Pierlau Bertolino, « mai quand lo vesem tròp ben bastit, se despecham de lo traucar de nòvas improvisaciens ».

Un biais de faire que lo vielista lo mai creatiu de sa generacien aplica sensa l’aver vòugut a sa ciutat, a son rapòrt ‘mé Marselha. « Voliáu crèire qu’èra possible d’èstre musician fòra-sòu, mai viure a Sant-Cannat, es pas per ieu, coma va cresiáu. Amé leis « eveniments », me siáu vist implicat au mieu…Siáu creissut a La Plana, e ben de causas de ma vida s’i son bastidas. M’a semblat tot d’un còup de li faire quauqua ren ».

Despuei l’estiu, a jugat tres còups au mens per lo monde que se vòu pas laissar impausar una vila non desirada : « E puei lei mòrts de la carrièra d’Aubanha, tot aquò a provocat la presa de consciéncia d’aquela gestien mosida. Coma avèm poscut n’en arribar an aquò ?! » Farfantelat per la situacien caluga, pasmens rèsta pas despoderat davant aqueu monde que s’escranca : d’immòbles embarrats, de centenas de paure monde fòrabandits dau sieu, de còups de nuech, am’una soleta valisa…

A jugat au Cors Julian a mièg octòbre, puei a La Plana quora la Comuna l’i a pausat de « barricadas » e copat leis aubres d’une plaça que vòu gentrificar, e encara, après l’escrancament, a l’Ostau dau País Marselhés en solidaritat amé leis embandits… « M’aviá semblat que me podiáu destacar, èstre solet e ieu meteis, renonciar a la vila alassanta…E puei non, vesi qu’es pas possible ; vivi en quauqua part e ma musica aganta sens dins lo partatge amé leis autres. Siáu musician puslèu que pintre per enveja d’aqueu partatge », ditz aqueu qu’aviá començat per faire leis Bèus Arts avans que de tombar, un jorn a bais de la Canebièra, sus una vièla que li sorrisèt, darrier la veirina d’una mòstra.

S’ara viu ai Cinc Avengudas, èra de La Plana. « Li devi fòrça au barri ! Ai vist coma s’i èra bastit un equilibri de quartier sensa richàs, amé de monde que podián trobar a s’emplegar au mercat, mercat que la Vila a barrat. Es pas que vòugui pas milhorar la vila – segur que deu cambiar – mai a pas d’èstre destrusit, lo biais de viure dau monde que l’i abita. Fau pas va faire sens eu ».

Mai o mens, mentretant, es lo sòrt de mai que d’una ciutat. « Fòra sòu, va siás jamai, l’essenciau es d’èstre de quauqua part, es un aprendissatge de vida ; a partir d’aquò te podràs totjorn construire alhors ». Gurvant es arribat mé sa flaüta, per se mesclar a la convèrsa, « me vesi tot parier pertocat per ce que se debana a Marselha, e ai vist coma logic de jugar a La Plana, perqué ai bastit una relacien am’aquela ciutat. Quora viram de concèrts en recitaus, vesèm ben coma d’en pertot lo monde patísson d’un agençament impausat : que siegue au mieu dins Còstas d’Armòr, o aquí, en riba de Mediterranèa ».

Ara un còup de mai, lo flaütista e lo vielista s’acaran l’un a l’autre, chascun sus sa cadièra, a dos mètres de distància, a observar ce que fa l’autre, per viure mièlhs sa musica en construccien « dins l’anar e venir tótei dos, amé de partidas que se devon entrecavaucar, e d’autrei onte la mescladissa serà milhora, sempre en recèrca dau son ideau, dins un momenton ideau », que resquilha d’un còup Pierlau, de costuma tant abocaire .

Récital vendredi 19/11