ScopTi en manca d’èrbas provençalas

Francesc es ben gaujós de canejar son usina, enfin brusissenta dau cataclac de la maquinariá d’ensacatge, dins una atmosfèra tota cargada d’olors de mentas e de tilhòu.
 
« E vaquí lei premiers « big bags » qu’avèm recebuts ! », que lança, mostrant una tiera de saquets blancs de dos mètres d’aut, clafits de plantas. L’ancian caumaire qu’a passat cinquanta ans vèn d’ ocupar 1336 jorns son usina de Gema , pròche d’Aubanha. « L’i siáu naissut e èra pas questien de m’enanar ».
 
Mai bailejar una entrepressa, meme una Scop coma aquela « 1336 », es autra causa que menar una cauma . E la batèsta còntra un grope tau coma l’olandés Unilever, que voliá barrar Fralib a Gema, per produrre mens car en Polonha, es pas una escòla de marketing o de gestien.
 
« Esperam faire un chifre d’afairee de 3M€ la premièra annada, amé lei 32 salariats dejà re-embauchats, e tractar aperaquí 250 tonas d’èrbas, tès o tisanas » que ditz pasmens Gerard Cazorla, un dei menaires cegetistas d’aquela lucha per l’emplec.

Mai es pas tant segur de poder crompar seis èrbas au país, coma nos l’aviá assegurat, fa dos ans, quand s’alestissiá lo projèct deis emplegats licenciats. « Volèm crear una linha de produchs naturaus venguts de filieras regionalas, qu’avèm un ròtle a jugar per l’economia umana dau país » que nos disiá alòr.
 
Ara, s’es ben encara sa tòca , li a ben faugut tenir còmpte de la realitat. « Aquelei filieras son ara destruchas. De verbena , ne’n volián de França, resultat la crompam au Marròc. Es de bèla qualitat, mai es pas d’aquí. Coma faire am’una produccien francesa qu’a passat en pauc d’annadas de 400 a 15 tonas ? »
 
La fauta ai grops transnacionaus, aquí tanben, que nos ditz. Unilever que voliá delocalisar Le Thé de l’Elephant, la marca de l’entrepressa Unilever a Gema, jusqu’en 2011, a pereu crompat seis èrbas a tisana en Roumania o mai luenh. Dau còp, sens desbocat, lei productors locaus se son estramassats.
 
« Pasmens podèm ajudar a reviscolar una filiera francesa » que vòu crèire lo sindicalista, ara dins lo vèstit de l’entreprenèire cooperatiu. « Privilegiam de contrats duradís amé de productors au nòstre. N’avèm passat o n’en parlam amé L’Herbier du Diois (26), Elixens (06) qu’èra mai coneissut amé son nom ancian d’Orgasynth, e Herbissima (84) per exemple ».

Es que li a de producciens encara drudas dins lo Miegjorn. «  Lo tilhòu se’n tròba sensa problèma, e la menta creisse de’n pertot. Ara s’agís se trata d’ajudar a bastir de filieras per la camomilha, la verbena e d’autrei… »
 
Aquela escomessa serà pas la soleta de 1336. La cooperativa vòu tanben « ajudar lo monde a retrobar lo gost vertadier d’aquelei plantas, coma nos leis an fachas descubrir nòstrei grands ».
 
Francesc nos mena dins una sala vueja de l’usina onte l’i a ren qu’una tremuèia, que deu plus servir. « Aquí èra la sala d’aromatisacien, onte s’apondiá ais èrbas d’esséncias. D’aquò ne’n volèm plus » que me ditz l’obrier.
 
Retrobar la tisana dei grands, a l’ora de l’usina, « segur serà melhor per la santat, lo biais de viure… e nòstreis emplecs », qu’assegura Gerard Cazorla am’ un sorrire que s’alarga.