Lo nucleari pertot per totei

Levat dei centralas que contraròtla, l’Autoritat de Segurerat Nucleari s’ocupa de mai que d’un sorgent d’elements radioactius. E n’en tròba totjorn que mai. En quau s’apren ? « A l’espandiment dei scanners medicaus que difusan de radioelements dins la populacien » que nos ditz Pèire Perdiguier, lo capolier marselhés d’aquela agènci d’Estat, pasmens independenta d’aqueu.
 
« Fau saber qu’un scanner entraïna una expausicien de 20 milisiverts, es a dire la dòsi annala que pòu admetre un trabalhaire dau sector nucleàri », explica.
 
Li a agut en 2011, annada de referènci dau recent rapòrt de l’ASN per Provença, un enauçament dau nombre de gents pertocats per aquelei radiaciens medicalas. Es que s’espandís lo pargue d’aquelei engenhs que chasque espitau n’en a un a l’ora d’ara.
 
Una autra tecnica podriá n’en far l’alternativa, sens raionaments, mai l’IRM es bèn mai car, e es d’en premier una rason economica qu’explica la situacien presenta. « Vodriam pas ne’n arribar a la situacien americana onte lei scanners ludiques prepausats per d’entrepressas barrutlaires vos permeton d’enquadrar a l’ostau lo dedins de vòstre còrs » avisa Laurent Roy, lo delegat de l’ASN per tota la França meridionala.

Tot aquò segur es pas sens consequéncias per la santat. Ansin, dison qu’un pacient òuperat a l’espitau d’Avinhon aviá agut d’auvaris non prevists. L’òuperacien que deviá durar una o doas oras s’èra finalament esperlongada quasi tota la jornada sota un contraròtle visuau que marcha amé la radioactivitat. Un còp tornat au sieu l’òme constatèt que sa pèu èra cremada.
 
Lo rapòrt de l’ASN nos fa saupre tanben que lei scanners sont pas totei reglats coma devrián. E sotalinha qu’aqueu de l’espitau public d’Ais-de-Provença es mai pebrat que d’autrei. « Es ti bèn utile de voler una resolucien d’imatge fantastica per cada situacien ? » que demanda Pèire Perdiguier. Lo debat amé lo personau medicau es dubèrt.
 
L’espandiment dau nucleàri medicau es pas la soleta rason de la mai granda difusien de radioelements en Provença. En silenci, despuei d’annadas, tota mena de mestiers utilison de mai en mai aquelei tecnologias.
 
Per exèmple, en Provença comptam vint e sièis burèus  d’estudis que radiografian de soudaduras, dins lo bastiment o l’industria, per exèmple dins lei rafinariás pròchas de la mar de Bèrra. Darrier una muralha, lei soudaduras de bornelariás pòdon, es verai, pas èstre verificadas sensa destrurre lo betum.  Pasmens, lo personau, de còps que i a, pòu èstre pertocat per lei radiaciens, coma es arribat l’an passat dins la rafinariá Esso de Provença. Après una pana d’instrument de contraròtle, lo personau auriá degut establir un perimètre de seguretat, puei far intervenir lo constructor de l’aparelh. Mai lo tecnician intervenguèt solet, e siguèt bèn expausat a una dòsi dei gròssas.

En janvier 2012, adonc, l’ASN contrarolèt dins la meme jornada toteis aquelei BET. E siguèron espantats, lei contrarotlaires, de vèire que onze trabalhavan sensa autorisaciens, o amé d’autorisaciens perimidas.
 
La difusien esconduda de radioelements segur pertòca premier lei trabalhaires de l’industria nucleari. E l’ASN aquí tanben de s’inquietar. « Amé la sota tractança en cascada d’Areva o dau CEA, avèm déjà vist que, s’au premier nivèu, lo monde es assabentat dau biais de trabalhar en seguretat, après, aquela consciénçia se desfiela lèu » reconèisse Pèire Perdiguier.  Lei sota tractants dei sota tractants d’Areva seràn bèn mens aparats que lei premiers.
 
E, coma lei grands chantiers dei reactors de recèrca de Cadarache, amé lo projèct Iter, començaràn entre 2013 e 2014, pòdon bèn susar d’ànsia, leis agents de l’ASN. De saupre s’auràn pron d’independéncia per ordonar d’arrestar un d’aquelei chantiers, o d’enebir tala o tala entrepressa se jamai leis auvaris arriban.