Bernat Ely umaniste occitan e passaire de sabers

Umanista de tria , e segur sempre umble, lo metge Bernat Ely es mòrt en Avinhon dins lo sera dau 27 de decembre. Saberut dins lo domèni dau plantum utíl e afogat de dietetica, aqueu metge trabalhèt pèr l’essenciau a la Mutualitat Sociala Agricòla, ce que l’empachèt pas de mandar mai que d’un projèct sanitari, coma pèr exemple un de dietetica adaptada pèr lei fremas Africanas, dins una ciutat de Marselha.
 
Escriguèt perèu lei prefàcias de dos libres de receptas de cosina tradicionala dau quotidian : L’alimentation provençale et la santé (edit. Barthélemy) pèr lo còmpte de la MSA, e Alimentation méditerranéenne et santé (edit. Barthélemy). E portèt pèira a d’autres obratges coma lo libre de recèptas de la Valada de Tolorenc, o encara d’un librilhon sus « l’utilisacion racionala dei espècias vegetaleis indigènas » (Louis Borel, G. Simonet). Enfin li devèm dos obratges : La cuisine des Provençaux, Saveur, santé, art de vivre (Edisud), e dins un autre domèni Lei còntes dau Pardés (L’Espaci Occitan) : ensems de còntes que fuguèron publicats per Aquò d’Aquí en granda partida.

Am’aquò organisava dins aqueu domèni fòrça sortidas botanicas. Bernat Ely èra un passaire de sabers, un pedagògue de terrenc. E sei sabers popularis, molinats pèr son gaubi scientific, siguèron d’una bèla ajuda pèr toteis aquelei que vòuguèron se sonhar pèr lo plantum.
 
Lo metge rescontrèt au començament deis annadas 1970 Luciana Porte-Marrou, dins d’estagis d’occitan, onte preniá consciença de son occitanitat. Avinhonenc, se metiá alòr a organisar amé Andrieu Benedetto mai que d’una iniciativa, coma lei Rescòntres dei Lengas que se debanèron tres ans a-de-rèng au Teatre dei Carmes, lo temple culturau populari d’Andrieu Benedetto. Après de discutidas e de pèças jugadas, lo monde s’acampava sus la plaça pèr una granda taulejada amé cants e musicas en lenga nòstra.
 
Son occitanitat l’inscriguèt dins una accion dau passatge de generacions, bòrd qu’èra tanben afogat d’intergeneracionalitat. Trabalhava amé la MSA a la coneissença dei sabers de santat dei païsans, e d’un mòdule de formacion : « apprendre des anciens », a Mondragon e Malaucèna.

Proposèt d'annadas de tèmps de cors, ais annadas 1970, de cors de lenga d’òc amé la Chambra de Comèrci de la Vauclusa, e serà mume dins aqueleis annadas un moment president de l’IEO 84 e co-organisaire de l’Escòla Occitana d’Estiu en Provença. Amé l’ajuda de Mirelha Josselme, donava tanben de cors, totjorn a Avinhon, au Centre Culturau, carriera de Mons, puei dins lo CES J. Vernet.
 
Toteis aquelei que podèm questionar sus sa vida nos an dich coma son ostau èra dubèrt au brave monde, e coma aviá de paciéncia dins lei discutidas.
 
Li es arribat sovènt de prepausar d’articles a Aquò d’Aquí, sus lei sujèts lei pus divèrs.
Seis obsèquias se faràn en Avinhon, au crematorium, 1483 camin dau Lavarin, divèndres 4 de janvier a 15 oras (tel. 04 32 44 80 76), puei dissabte a 14 oras et mieg lo depaus dei cèndres se farà au cementèri de Cucuron, onte la familha a son tombèu. 
 
A sa frema Janina, a tota sa familha, Aquò d’Aquí presenta sei còmplanchas.