La largada nos adutz de polits tèxtes sociaus

Fa quauqueis ans Gerard Tautil, professor a La Seina e animator conegut de la vida regionalista dins aquela ciutat industriala, aviá marcat, amb un tèxte de cançon, lo desastre sociau que foguèt la barradura deis Obradors Navaus que faguèron viure sa vila. Ne’n vaquí un tròç.
 
« Pròchi la mar la pòrta es dubèrta / sus lo vuege d’una planassa / de pelenc, paumiers cubèrta / lei chantós an partit / Rogier, Mimi, Tòni, Esvalits / Anaretz pus cercar Molinari. »
 
Ara fa partida d’un CD qu’alestís un grop locau acampat per Miquèu Tournan,  «  Largada  », dau nom d’aqueu vent que nos vèn de la mar. « De saga  e de susor » serà lo títol d’aquel album qu’a ajudat lo Conseu Regionau de Provença-Aups-Còsta d’Azur, e que nos prometon per Novè.
 
Comprenèm que « De saga e de susor » serà lo disc que ditz lo planh d’aquela ciutat de trabalhaires condemnats au caumatge. Que dirà son pretzfach, son biais de viure. 

Leis Obradors Navaus barrèron sei pòrtas fa una bèla passada, e pasmens demòran vius dins la memòria dei Seinencs que visquèron lo sègle vint au picar de la campana d’intrada dei « chantós », coma i disián coraus. Tanben aquelei lei cantèron, en occitan lo mai, per ben marcar que per elei aquò cavilha fons. E Miquèu Tornan, alora, èra carrocier. Un còp que sa practica foguèt messa au caumatge, eu tanben seguissèt… es coma aquò qu’es devengut artista professionau. Una reconversion capitada, qu’emai dins un malur i a de bòn, de còps que i a.
 
Amb Patricia Jouve que canta, Amandina Dulieux a l’acordeon diatonic, e Florian Mesureux au galobet- tamborin, a passat de temps a l’estudio ierenc Atoll Studio, onte l’engenhaire dau son Marc Poveda a alestit un disc omogenèu.
 
Leis artistas e d’autrei Seinencs nos an trobat aquelei paraulas, que mai que d’un còp nos parlan de la vida vidanta e d’ideaus. « Egalitat », un tèxte de Beltrame, lo cantaire desaparegut, ne’n pòrta testimòni : « dins lo monde i a fòrça enfants / que crèban d’una fam canina / aicí n’i a que gitan lo pan / lo degalhaire a bòna mina / fau pas parlar d’egalitat ».

Jan Jaque Murat, un autre pielon dau Ceucle Occitan de La Seina, a fornit aqueu tèxte – Còp de freg – còp de sang ». Aquela òda au trabalh de la tèrra nos ditz : « es lo temps de cotrejar , descauçar la vinha / podrar, sofrar, sulfatar, desmamar lo socau / tre l’auba fins qu’a la nuech, toei lei jorns de contúnia ». La cançon rementa lo dificil dau trabalh de vinhairon, e lei moments istorics coma la crisi de 1907.
 
Lo Miquèu Tournan, eu, escriu mai que d’un còp lei musicas, mai tanben lei paraulas, coma amb aquela « Plumeta », cant d’enfants e d’amor onte se legís l’interès dau compositor per lei culturas dau monde amb aquò : « dins d’autrei cèus fachs d’amor urós / mon ange bèu s’estompa la dolor / es a la sosta d’un valon sorn / que ralha viva la fònt de l’amor ».
 
Segur siam pròche de la mar, amb lei Chantós, segur, mai tanben amb un molon de cauvas, realas o pantaiadas. Escotem encara un còp Miquèu Tournan : « sus l’esquina ben arrapada / d’un ange cubèrt de piadas / clafit de mofa la coa ronhada / lo cuòu pelat emé tres braç ».
 
Se tròba ben mai d’autrei pèrlas dins aquelei tròç poetics que nos rèsta que de leis ausir cantar, un còp que la musica serà coneguda. Prenem paciéncia.