Lo Capitani de la Republica en mai que d'una varietat d'occitan




Glaudi Barsòtti fait revivre la République de Casaulx en marseillais et en gavot (photo MN)
Siam a la fin dau sègle XVIen. L'eròi, Joan-Guilhem Isoard, un fiu de paísan dau Cairàs, quita sa montanha per anar a Marselha onte farà lo mèstre d'escòla. Tarda pas de rescontrar Carles de Casaus e sei companhs, que refusan de reconéisser lo poder dau rèi francés Enric lo IVen.

Es aqueste moment de l'istòria marselhesa que fai l'essenciau dau roman. Se Joan-Guilem es un personatge imaginat, leis fachs istorics son pintats per Glaudi Barsotti ame lo socit de la precision.

Elegit au mes d'octòbre de 1591 a la tèsta de la ciutat, Casaus ne'n vòu aparar l'independéncia politica e economica. I garrolhas entre catolics e uganauds se mesclan tanben lei luchas d'influéncia entre lo pople e lei negociants.

La volontat de "faire pagar lei rics" puslèu que la paurilha per assegurar la justicia sociala es pas sensa ressons contemporanèus... Es pas eisat l'exercici dau poder, e la chorma de Casaus dèu tanben cercar de sostens en defòra de Marselha.

L'experiéncia se vai acabar brutalament au mes de febrier de 1596, ame l'assassinat de Casaus per un de sei luòctenents. Joan-Guilhem, capitani d'un regiment de Casaus, dèu fugir la vila (e sei mestressas, nombrosas...). Lo poder parisenc aurà leu fach d'escobar lei libertats conquistas.

En mai de la vertat dau racònte, fau tamben notar l'autenticitat linguistica : per respectar lo parlar de cadun, l'autor fai charrar lei gents dau Cairàs dins son dialècte aupenc, e lei Marselhés en provençau maritime.

Pour commander l'ouvrage

205 p., 15 € (+ 2,5 € de pòrt). Suplement a la revista literària Lo Gai saber. Se pòu comendar a D. Blanchard, 347 rota d'Estantens, 31870 Beumont de Lesa (chèc a Lo Gai saber) ò a l'IEO de Bocas de Ròse / E. Bremond, 43 carr. dei Tres Ponts, 13010 Marselha (chèc a IEO 13).
De notar que l'abonament a la revista Lo Gai saber per un an (ame lo suplement) còsta 25 € : Lo Gai saber / F. Carbona, Las Dònas, 31320 Aurevila (chèc a Lo Gai saber).

Vendredi 12 Octobre 2012
Gèli Fossat