Leis incendis de Provença que creman de miliers d’ectaras despuei diluns an fa jusqu’ara un mòrt e vintados nafrats, entr’elei cinc sauvaires, dins Var. L’òme d’aperaquí cinquanta ans descubèrt per un amic dins lo relarg de Grimaud seriá estat victima dau fuec segon lo prefecte dau despartament.
Dimècres de matin son quasi 6 500 ectaras que serián estat devastats per l’incendi, amé l’evacuacien de totei lei campaments de vacanciers e ansin de miliers de monde desplaçats.
Am’aquò la tartuga d’Herman, l’unica terrestra francèsa, auriá pagat fòrça an aquela catastròfa, segon l’Observatòri de la Biodiversitat de Provença, qu’a trobat mai que d’una bèstia mòrta, pròcha dei rios de la plana de Mauras onte assajavan de se refugiar.
E amé regularitat leis abitants dau país sestian podian vèire passar sièis a sèt canadair entre Est e Ponent en un vai-e-vèn rendut necite per un segond fogau de l’autre caire de Provença.
Es que dins lo mume temps alentorn de Bauma de Venèsia (Vauclusa) l’incèndi devastava quasi tres cents ectaras entre diluns e dimars.
En causa, lo mistrau que podiá bofar a cinquanta km/h, assecava l’aire e empurava lei flamas, multiplicant lei belugas qu’espandissavan lo fuec.
Après leis incendis devastators de julhet en Catalonha e aquelei, murtriers de Cabilia en avost, 2021 serà un estiu vertadierament a marcar d’una pèira negra de suga. E de gisclar deis esperits l’idèa d’un complot e d’incendiaris maufatans. En Cabilia, es ansin que lo monde d’un vilatge pertocat per la mòrt de mai que d’un abitant, a poscut tuar un innocent, lo cremant viu après que siegue arrancat dei mans de la policia.
Pasmens totei leis assajs estatistics, a part en Turquia onte suggeran que la màger part dei fuecs serián d’origina criminala, dison que la premiera rason de l’incendi dei bòscs es l’imprudencia e la presencia umana de monde que vivon pas dau bòsc.
Lei trabalhs de la còla d’un gabinet de consultats provençau, MDTA, dins leis annadas 2006 podian mostrar que en mejana anuala 50 000 fuecs cremavan sus lo ròdol miegterranenc mai o mens 600 000 ectaras e que la premiera causa ne’n èran lei fuecs de camps, lei fuecs de residús, en particulier dei bordilhiers a cèu obert, o dei veituras que dintran en bòscs. Lo potet d’escapament seriá mai desastrós qu’una armada de piromanes. E, fatalista, l’agronoma Henri Noel Le Houérou, de sotalinhar que “ en despiech de totei lei mesuras degun país nota una milhoracien de la situacien”.
En 1995 un fuec tarrible crebava l’uòu davant quauquei villas a pena acabadas a La Fara (13). Leis nòus abitants, urós de poder convidar lo monde an un barbecue, maugrat lo mistrau, volian pas pensar ai conseqüencias : dos pompiers de 23 e 25 ans tuats luchant còntre l’incendi !
L’estatistica Alexandrian-MTDA entre 1996 e 2006 mostrava que la part deis incendis deguts a la mauvolença èran passats de 16% a 27%, dau temps que aquelei deguts ai lesers en seuva passavan de 3 a 18%. segur dins aquelei dètz ans lo biais d’enquistar aviá evoluit, mai dison totei que l’incendiari, s’es pas un fantasme, es segur pas l’essenciau per explicar la tensien deguda a l’incendi , mai que tot am’ una populacien que créisse e un climat que rescaufa.