Isaac Zamora l'illustrator de la Republica Catalana despuei Tòquio

Isaac Zamora, despuei quant de temps vius au Japon ?

Vivi au Japon despuei 2004, quora me siáu marridat amb ma frema japonèsa. Per començar voliáu l’i viure dos ans, chanjar d’èr, conéisser la cultura, e perqué non trabalhar una briga… finalament m’a agradat e leis oportunitats de trabalh èran mai interessantas. Alòr encara l’i siáu.

Que diriás de la comunautat catalana a Tòquio , Avètz una activitat comunautàri ?

Es a chapauc que me siáu informat deis autres Catalans de Tòquiò… E amb aquò tanben a chapauc avèm agut l’idèa de crear un Ostau Catalan an aquela ciutat. Aqueu, d’un costat es fach per poder nos acampar, e d’un autre costat per faire mai conéisser la Catalonha ai Japonés, sa lenga e sa cultura. Fem rescòntres e cors de lenga...an aqueu subject, se trobiam un professor, alargariam volontièrs a l’occitan !

Brèu, se rescontram per lei calçotadas (sauça ai pebrons e pòrris especiaus a la fin de l’ivèrn), per Sant Jordi (fèsta dau libre e dei ròsas), Sant Joan (estiu), per la Diada Nacional coma l’avèm fach l’onge de setembre, per lei castanhadas e segur per Nové.

Lei Japonés sabon que li a un movament per l’independència ? Coma veson aquela situacion ?

Aculhem doas menas de Japonés : aquelei que conéisson ja la situacien catalana, e son ja catalanofils, e de curiós que venon per ne’n saber mai. Mai en generau lei Japonés sabon pas grand causa de nòstra istòria (e pas mai d’Occitania). Mai coma se ne’n es parlat fòrça en 2017 en causa dei violéncias policialas còntra leis electors dau Referendom, ne’n an entendut quauqueis informaciens. An aquela epòca siáu anat escotar una conferència sus lo tèma de l’independéncia de Catalonha a l’Universitat Waseda de Tòquio, e lo monde li concluguèron que se Catalonha deveniá independenta, lo Japon deuriá pas eisitar per va reconéisser dins la legalitat internacionala.

Parlem un pauc de tu. Dessenhaire vas crear l’imatge iconica de la Republica Catalana, ara fòrça populari.

Après leis eveniments d’octòbre de 2017 voliá trobar una allegoria de la Republica Catalana, un pauc coma la Mariana occitana ! Li a deja una representacion iconografica de la Republica Espanhòla, mai ieu mon idèa èra de representar mai la volontat dau pòple catalan lo jorn dau Referendom, perqué podem considerar que la Republica Catalana es nascuda aqueu jorn. Dessenhar una diva bèla m’interessava pas, preferiáu representar una frema fòrta e umana tot d’un còp, una lucharèla. Per premier còp l’ai publicada lo 14 d’abriu de 2018. Puei un collèga a prepausat de produrre de bandièras amb aquela imatge. Es com’aquò que se’s popularisada.

Coma podètz bailejar una jornada nacionala de Catalunha a 10 000 km de Barcelona ?

Ah! sabètz, amb lo malhum sociau a l’ora d’ara es pas complicat de mantenir lo liame amé lei collègas pertot au monde. Leis ultimei Diadas siguèron totei reivendicativas, segon la maniera que demandava l’Assemblèa Nacionala de Catalonha (ANC, associacion a tòca independentista). Ah! La Diada tanben per nosautres es l’oportunitat de nos trobar après lei vacanças d’estiu, li dona un biais familiau e afrairau. Malurosament leis dos darriers ans, siguèt pas possible. De mon avejaire es tras qu’important d'o faire, perqué d’aquela maniera tant simple, podem saludar aquelei que fan parier pertot dins lo monde, e mantenir abrada la flama.

Quina istòria despuei 2017 ! Tu coma jutges tot ce que va debanar : repression, procès, evolucions politicas ?

Quora èri joine l’independentisme èra una causa ben minoritaria e sensa cap poder. Ara sembla qu’es majoritaria, e fòrça monde politics se son desvelats coma messorguiers : quora l’independentisme aviá pas l’astre de ganhar avian un discors independentista, e quora es devengut possible, an fa arrier. Per ce qu’es de la repression, sabètz, es pas novèu ! Encara en 1992 d’activistas independentistas siguèron empresonats. Avian ren fach, èra pron de ne’n aver l’opinion! A l’ora d’ara, pòdi dire que se sentem un pauc perduts, sensa vòlha, sensa saber de que faire, e coma podriem capitalisar nòstra fòrça. Lei rasons ? Per partida l’absencia de direccion, per partida en causa de la repression de l’Estat Espanhòu, coma l’a mostrat la farsejada dau procès dei bailes. Pasmens cresi que, a partir dau premier d’octòbre e dau referendom, lo pòple catalan se’s endralhat sus un camin sensa retorn, ren tornarà coma aperabans ; fòrça monde an trencat amb l’Espanha, e lo divòrci es irremediable. Sabi pas ce qu’arribarà, mai aquò arribarà …

A l’ora d’ara se ditz qu’una “taula de dialòg" entre Estat e Generalitat podriá desblocar la situacion politica. Que ne’n penses ?

La Taula dau dialòg (una prepausicion de discutidas sensa engatjaments de l’Estat, entre aqueu e lo govèrn catalan) es un estubassatge fach per perdre son temps. Lei principaus decisionaris l’i seràn pas, e leis autres pòdon pas decidir dau futur d’una nacion amb son president elegit, Carles Puigdemont, en exilh ; e pas mai lo president dau govèrn espanhòu Lo govèrn espanhòu per l’i participar a pausat totplen de condicions. Es coma se volián començar la finala d’una partida amb un avantatge de 5 a 0, amb l’arbitre e lo public ostils !

Ieu cresi fèrme en una Republica catalana sobeirana, justa socialament, aculhenta e prospera, que pòsque decidir liurament. Pensi que aquesta pòu afortir lei liames amb nòstrei fraires Occitans, amb l’ajuda dau comerç e de la cultura. Que aquela perspectiva pòsque acipar demostra qu’una autra Euròpa es possible, aquela dei pòples, pas deis Estats. M’agradariá de tornar per vèire aquò. Dins vint ans sabi pas onte viurai, e vòudrai pas viure luenh de meis enfants, mai m’agradariá de tornar au país per aquò chasque an.