Ges d’azards


Bon ! SI vous vous risquez à parler notre langue régionale en public, au moins vous ne passez pas inaperçu…Et parfois, un petit miracle se produit ; vous n’étiez pas seul et vous avez libéré la parole de l’autre, voire des autres. Ça m’est arrivé pas plus tard que vendredi…Allez ! En voiture…



Coma sabètz, lei condicions fachas a Aquò d’Aquí nos fan obligacion d’èstre econòmes. Pas question de despensar lei donas de nòstreis abonats a la pompa d’esséncia. Adonc, tre que pòdi, es lo coveituratge que m’ajuda a vos rejónher, per un reportatge o per una enquista.

Mais vous parliez pas patois, là ?! Ah! vous m'avez donc compris?

E una dei platafòrmas màgers de coveituratge, sensa li voler faire de reclama, ditz ben que, premier, fau vos avisar que li agràdan ben lei bazarètas coma ieu.
 
Quàuqueis-uns va sàbon, au concors d’aqueu que charra lo mai, quand va vòli, es ben malaisat de me prene la plaça la mai auta sus lo pòdium de la chacha.
 
Segur qu’ai totjorn un peçugar de còr quand m’encolini dins una veitura desconeissuda. E se jamai m’impausèsson una discussion sus la politica, l’imigracion, Marselha que seriá una ciutat de maufatans, o lei caractèrs suspausats dau monde dau Miègjorn ? Qué pega que seriá, alòr !
 
Aquò dich jamai es arribat. Ai jamai encara agut que de bònei sospresas sus leis autorotas, am'aqueu sistèm.
 
E per anar a Niça vèire la Dictada, e aprofiechar de l’esperit de larguessa e de convivéncia d’una familha occitanista que se reconeisserà ben aquí, lo miracle s’es encara renovelat divendres passat.
 
A l’arrier de la Renault, amé vèsta e saquet sus lei cambas, me vaquí a costat d’un joine de dètz e vuech ans, esmartfòne a la man. Avèm parlat doás oras a-de-rèng de juecs vidèo. D’educar d’enfants vos ajuda ben am’aquela mena de charradissa…Ara sai tot sus WOW e League of legends… Me restariá qu’a li jogar, se lo servici d’Aquò d’Aquí m’aparava pas de virar nolife, come me ditz, lo joine.
 
Puei, alòr qu’aprochaviam de Niça me vaquí au telefonet per avisar mon ostessa. Moment de veritat, bòrd que se parlarèm pas francès. Tot d’un còup, silenci dins l’abitacle rotlent au calabrun…E lo menaire, puei, de me demandar : « avètz pas parlat patoés ailà ? » ; ieu : « òc. L’auriáu pas dich com’aquò, mai l’avètz ben entendut » ; eu : « alòr me fau vos laissar a Carràs, es aquò ? » ; ieu – « segur, mai m’avètz entendut alòr ? » ; eu – « Òuuuu ! sabètz, aièr encara èri sus lo  pontin per jogar la Pastorala » L’i fasiá Jordan, aqueu que vòu pas mai d’ans…
 
La dòna qu’a son costat, despuei doás oras li parlava d’espurgacion deis aigas, se vira alòr d’esquina, per me dire, en francés : « Vos ai ben comprés, ieu, que parlaviatz coma mei grands, en Ardècha ».
 
Solet, lo joine, a costat, aviá jamai agut d’ocasions d’entendre la lenga.
 
Bilanç de l’operacion : sus quatre passatgiers, dos parlàvan provençau, una entendiá nòstre occitan, e un encara veniá d’aprendre qu’èra pas una lenga mòrta. Pas tant marrit au tablèu de caça, non ?
 
La seguida de la charradissa, s’alunhant de l’espurgacion deis aigas e dei platafòrmas virtualas de juecs, veniá de resquilhar devèrs la lenga que nos acampava, entre Ais e Niça. « Alòr parlam pas una lenga mòrta ?... »  « E non, mai belèu una lenga esconduda… » Lo concèpte li a agradat, me pensi. E ieu d’ajustar : « n’i a d’aquélei, d’azards !”
 
Mai lo menaire, filosòfe avisat, de me respondre : “ges d’azards, ren que de rendètz-vos! »
 
E, sabètz pas ? Crèsi ben qu’aquel òme a rason.

Escrich a la velocitat de l'ulhau, e enca'mai corregit 'mé l'ajuda de Reinat Toscanò

Dimanche 29 Janvier 2017
Michel Neumuller