Lo solèlh pica dur. Veituras que puán la còla sus un chamin perdut, darrier la glèisa. Comença per de quitam. Pi après, deven polsós. Un chamin de champs.
Damont es lo silenci e l'autessa que trobam. La dubertura. L’asuelh tanben. Noièrs, glèisa, cementèri al ras a l’anciana e cèl. Mon país de Malaterra per doas setmanas. Un país pantaisat que deven un país de realitat. Me fa pensar que tot çò que vesèm a la tv es de ficcion, politics o serias. Ont es lo limit? Coma qué, tot es possible amb de volentat. De saber qu’i es un amic, Arvèi de Vorona, es rassegurant dins lo país sensa autra conoissença.
Mas lèu Agnès Euset e sa filha me dubriràn lors pòrtas de lor ostal, de la valaia e amistat.
Darriers vestigis d'una societat de l'aut país
Noièrs. Fagueriam tornar viure lo vilatge vièlh lo temps dal viratge dal film en occitan « Malaterra ». Un dals tròup rares de seguir un dals primiers en occitan « L’orsalhèr » de 1984. Chalrà citar pasmens « E l'aura fai son vir » de 2005 parcialament en occitan de Pimont. Après sabo ren quantas annaias de vuides absoluts en matèria de produccion cinematografica. Per fortuna, lo chambiament arribarà fin de 2013 amb octele e plen de varietat d’emissions en occitan.
De drech a Noièrs, demòra la glèisa. Un simbòl de segur, la religion es lo darrier bastion de tenir drech dins aquel país amb lo cementèri a l’entorn coma òrt d’òsses e de peiras. Una messa s’i ditz d’estiu e pi plus ren mai. Un recòrdi, de qualqua ren. D’un possible. D’un agut. Serà dintre, dins la sacristiá, que serem mascarats e costumats. Fa fresc dintre. Chàmbia de l’exterior.
Mas, las terras las mai clòtas son ancara trabalhaias. Los agricultors an ren abandonat la terra. Un grand prat es siat. I aguèt de blat benlèu? Senhorea sota la ferma de Bermond e lo vilatge.
Viram. La granja Bermond es al centre d’aquela mena d’amfiteatre. Entre montanha, vilatge e faus clòt. Davans e sota, un praàs imense. Tan d’espaci. Un univèrs mental se bastisse aicí. Revist e corregit tanben. Coma lo real es la basa de la ficcion.
Sòrto pas d’una resèrva indiana de l’Aut Var
L’equipa es composita. D’unos an virat amb los films d’Espigoule, d’autres sus d’emissions coma l’Estiu de totes los recòrds.
Espèro las remarcas dichas o de las caras quora me veiràn, quora me conoisseràn delòng dal filmatge. Sento que per d’unos lor sembla estranh qu’un jove, ai 22 ans, vestit de texans, cauçat de Nike amb un suaor Addidas e una vèsta Quiksilver parle occitan correntament. Me demandaràn d’ont sòrto? Ausaràn pausar de questions, e qual? Aquel que m’a dich bònjorn d’un biais amistós amb l’accent occitan? Aquela que m’a agachat amb un agach plen de gentum? Aquelos que fan lor trabalh e que se’n chautan?
E quinas questions, se sòrto d’una resèrva indiana de l’Aut Var o de Verdon?
Al final, d’unos me demandan coma se fa que parlesso occitan. De caras se son dubèrtas e d’autras son ja barraias. D’estonaments, òc, se manifèstan. A òi, n’i a ancara?
I es da far. Ai da far. Totun. E a la fin de jornaia, sèm cueches.