E l’òc intrèt au Pargue Santa-Bauma…

Un entretien avec Miqueu Arnaud, de Charrar Provençau


AURIOL. Depuis deux ans une demi-douzaine d’associations locales oeuvrent ensemble pour affirmer la présence du provençal maritime dans la vie du futur parc naturel régional de Sainte-Baume. Il fallait d’abord gagner les consciences. Et pour cela les mantenaires ont du travailler sérieusement, et surtout ensemble, rappelle Miqueu Arnaud, cheville ouvrière du projet.



Pour Miqueu Arnaud, la clef du travail commun c'est le respect mutuel. Aujourd'hui cette attitude fait gagner l'occitan sur le territoire du futur Parc Naturel Régional (photo MN)
Totei dison qu’avètz reüssit de faire intrar la lenga dins lo projèct dau Pargue Regionau de la Santa Bauma. Coma èra possible ?
Ges de secrèts, fau s’investir, que romegar fa pas solet avançar lei projècts. Siam quauqueis uns a obrar de lònga amb la còla dau futur Pargue per far avans. Ieu, coma membre actiu dins lo collègi Patrimòni e Cultura, participi pereu a mai d’un grope de trabalh coma per exemple « educacion au territòri ». E d’autres se son marcats a « patrimòni bastit». Èstre una fòrça de preposicion fa veire lo seriós de nòstre caminament. Lo resultat es ara qu’es concebut coma normau que nòstrei mèls ai professionaus dau pargue siègon en lenga per partida. Crèsi qu’es, per elei, una mena d’apropriacion fonsa. La bèla pròva tanben es que dins lei desplegants dau Pargue destinat au grand public a remplaçat « verre de l’amitié » per « gòt de l’amistat ». Es una victòria de ganhar coma aquò l’esperit e l’arma dau mond, non ?

Es que, lèu, li aurà quauqua ren que farà veire au monde que la lenga occitana es ben dins lo projèct ?
Sus un nivèu simbolic, fau sacher qu’a l’ora d’ara, quauqueis autors chifran per compausar un imne dau pargue. Es ti la pena de precisar qu’aqueu serà en lenga nòstra ? Puei, tota una tiera d’eveniments culturaus son actualament prepausats, amb una bèla plaça a tot ce que se canta o se ditz, o s’escriu en provençau.

Les deux graphies du provençal mises en avant

Michel Gros, le président du Syndicat Mixte de Préfiguration, a du essuyer les ukases d'un groupe particulièrement agressif avant d'identifier les acteurs du territoire capables de travailler ensemble pour un projet en provençal (photo XDR)
Felibres e occitanistas trabalhan de cotria, coma se debana ?
Es necite de dire que la federalizacion  de mond dau Felibritge amb de sòcis de l’Institut d’Estudis Occitans dins lo Comitat Provençau per la Santa Bauma foguèt la premiera pèira de la calada. Amb aquò foguèt afortit, tre lo començament de l’aventura, que nòstrei doas grafias serián respectadas, emai que serián promudas! Ansin se siam entenduts per afiermar la preséncia de nòstra varietat dialectala locala, qu’es de provençau maritim, e mai precisament se podriá dire « centrau ». Crèsi que leis uns e leis autres, se siam trobats espantats de la capacitat qu’aviam de trabalhar de cotria. Me pensi qu’es una gròssa leiçon per l’avenir. Dins lo quadre d’un trabalh comun coma aqueu dau Forom d’Òc, sembla que la draia es dubèrta per una accion unitària, e qu’aquela donarà de resultats per l’avenir public de nòstra lenga.

Endraiar la lenga dins lo projèct de pargue, es l’afaire de quauquei militants, o es qu’es partejat dins la populacion ?
Tot a començat perque, dins leis assembladas de vilatges ont èra presentat lo projèct de pargue naturau, l’aviá totjorn de mond per demandar una preséncia de la lenga. A l’origina, lo burèu d’estudi qu’aviá alestit un diagnostic territoriau, Bas Rhône Languedoc, ne’n disiá ren de ren. Segur que l’aviá de grame de triar per l’impausar puei, mai de saupre que podriam èstre sostenguts per d’abitants nos rassegurava totei. Après, faliá s’investir, e l’avèm fach.

La langue régionale pour dire le pays dans les écoles, les cours, les panneaux, le discours du Parc...

D’un biais pratic, coma clantirà la lenga, amb aqueu pargue ?
Adusèm de demandas claras : d’en premier lo Pargue deu far plaça a la lenga, dins sei documents de comunicacion e dins la formacion de seis emplegats. Endraiar dins lei 29 comunas d’iniciativas escolaras, per far partejar la lenga, mai tanben a organizar de cors per adultes. S’agís de partejar l’occitan amb lo mai de mond possible. L’a tota una tiera de demandas argumentadas que podèm  resumir coma aquò ; la lenga deu èstre visibla ! E la farem entendre…

Per aquò faudriá que lo Pargue Naturau Regionau siegue creat. Fa dos ans que lo projèct a crebat l’uou. Mai quora podriá vertadierament  desboscar?
Normalament lo pargue serà labelizat dins l’annada 2017. Nòstrei comissions s’acamparàn jusqu’en junh de 2015, puei l’aurà tota un encadenament administratiu, amb la Comission Nacionala de la Proteccion de la Natura e lei ministèris. Finalament la decision revendrà au Conseu dei Ministres.

S’auriatz una leiçon màger de tirar de tot aquel caminament, de que seriá ?
Ce qu’èra lo mai important, finalament, foguèt de ganhar lei consciéncias. Degun, jamai, a opausat qué que siegue a la preséncia afirmada de l’occitan dins la vida dau territòri. Au còntre, mai que d’un nos dona lo signe que la lenga serà per lo Pargue una mena de bandiera simbolica sonòra per son país. E tota aquela experiéncia nos fa ben veire que ce qu’èra possible a la Santa Bauma va seriá en d’autrei luecs, a la condicion que siguem totei capables d’obrar seriosament e, mai que tot, d’obrar de cotria amb toteis aquelei que vòlon faire avans. L’unitat se bastisse dins lo trabalh comun, mai fau premier que l’enveja d’unitat siegue partejada.

Lire aussi Une charte pour le PNR Sainte-Baume
La seconde fête du PNR a eu lieu le 5 octobre 2014. Une occasion de mesurer le travail accompli (photo XDR)

Lundi 13 Octobre 2014
Michel Neumuller