Un còp de mai li siam ! Lo monde es pregat per lo govèrn de demorar a l’ostau, mai am’una descreissènça economica amb mai de 10% fa l’acantonament mai sople.
Durbem lo ventau dau dispositiu e de quauqueis uns entre seis efècts pervèrs.
Lo monde pòu trabalhar, mai se vei enebir de tot leser. En consequéncia l’ofèrta de bus se redusís la fin de setmana e lo vèspre dins totplen de linhas, coma aquela dau bus-tramvai A a s’Ais. Una vertadiera dissuasien bòrd que lo monde pòu pas caminar a mai d’un quilomètre dau sieu.
De tot biais la tiera dei botigas dubèrtas es mai longa qu’en març-abriu, amé per exemple de grandei surfaci, d’informatica … e de cultura. Es ce qu’a encanhat lei librariás independentas… la responsa dau govèrn, sota pretèxte de justícia entre gròs e pichons, siguèt, dins la dimenjada, de constrénher a la barradura lei vendas de libres et discs dins aquelei cadenas coma la Fnac, puslèu que d’autorisar leis independents a restar dubèrts.
La causa es apreciada d’un biais diferent per leis actors culturaus… lei librariás e fòrça intellectuaus cridavan a la dubertura, mai pas leis emplegats : “vos en faguetz pas que la chifra d’afaire a aumentat en sageta aqueleis ultims mes, e que per nosautres, leis emplegats, èra ren qu’alassaments e pas mai de paga que nòstre Smic !” que legissèm sota la pluma escais-nom de La libraire fâchée, amb paur d’agantar la covid “en espacis estrechs onte la fola nos tòca a tot moment, lèva lo masca per nos parlar ben pròches… Laissatz nos alenar !”
La tiera dei comèrcis autorisats ne’n comprend quaranta un, mai pòu evoluir chasque jorn : lo decrèt au Jornau Oficiau de la Republica compta ipermercats, supermercats, superetas, dau moment que chasque practica pòsque dispausar d’una susfaça d’au mens quatre mètres carrats ; tot parier lei botigas de venda de frucha e lieumes, o carn, bricolatge e quincalhariá, informatica e sei reparaciens, de tabacs, de reparators d’automobilas o de materiau agricòl, bugadariás, eca…
Segur totplen d’entrepressas seràn victimas d’una barradura administrativa. Per aquelei, d’ajudas son previstas : fin qu’a dètz mila €uròs de compensacien de chifra d’afaire quora emplega mens de cinquanta personas, e de remessa d’impòst per aquelei que baissam la renda deis entrepressas en crisi. Li a de precisiens per aqueu dispositiu : chasque arrendaire que baissarà lo loguier d’una entrepressa aurà un credit d’impòst equivalent a 30% d’aqueu loguier. Amb aquò un arrendaire que renonciariá a un mes de loguier d’un restaurant per 5000€, entre tres mes de loguiers, beneficiariá de 1500 € de credit d’impòst.
Segur lo diable sempre s’esconde dins lei detalhs. “Ja l’ai vist a la prima, que la baissa de la chifra d’afaire m’a faugut la provar amé tota ma comptabilitat de l’an passat,” nos vèn Samira, botiguiera biò en Provença maritima, “e quora siás un pichon, te fau remar e remar d’oras amé ta compta per esperar simplament pas te negar !” Tot parier d’associaciens qu’avian demandat de remessas de cargas socialas, e que nos dison ara èstre somessas an un contraròtle : “en trenta ans jamai èra arribat !” nos diguèt encara una clavairitz que demanda l’anonimat per pas èstre dins lo collimator...”Son una briga en ànsia lo monde dau collectatge, bòrd que l’argent deis entrepressas finança coma aquò l’espitau public”.
Puei li a lo monde que de tot biais crompa ren, o quasi. A la sortida de l’acantonament 767 000 personas en mai s’eriam dichas “en recèrca d’un trabalh”. Un recòrd despuei de decenias. Mai l’ànsia vèn dei paures, emplegats o non. Ja totei leis associaciens de solidaritat cridan que lo reconfinament farà créisser la pauretat dins lei quartiers Nòrd de Marselha, ja aclapadas d’òbras a la prima, se dison inquietas dau desbordament.
La nòva municipalitat marselhesa a fach saupre aqueu dimenge que fariá resquilhar 350 000 € dau budget de comunicacien an aqueu deis òbras socialas… Ja nòva premiera consola, Miquèla Rubirola, aviá cascalhat lo premier ministre en visita au començament d’octòbre, perqué ne’n fasiá pas mai, per pas dire ren, en matièra de lotjament per lo monde desprovesit.