A Fuvèu lo festenau de teatre coma un mirau de la situacien de l’òc

« Quin malestruch ! que pistachier ! – E vos, ah ! podètz ben parlar… agachatz aqueu tafanari ! m’estona gaire se podètz pas trobar un espós… - Oh ! siatz un fotràs, que ! »
 
Ah ! lo dialòg vòla bas dins la pèça tant pebrada coma deliciosa dei Fan Faroun de la Rado, una chorma tolonenca qu’a regalat lo public dau trenta-tresenc Festenau de Teatre de Fuvèu, consacrat a la lenga nòstra.
 
Es una pèça sus lo mau qu’a lo monde de se trobar un companhon per la vida. E avans tot èra un brave moment de franca rigolada. Un pauc mai tard, au bar dau ceucle Sant-Michèu, totjorn dins lo teatre dau vilatge de la Vau de Lar, rescontram leis actors, pas mai tristes que totara.
 
Elyette e Guiu, totei dos retirats, an de temps e de vòlha per escriure una pèça l’an, coma aquela Agènço matrimounialo, onte lo biais fantastic d’aver de fege dau pistachier Emile a fa petar dau rire la centena d’espectators.
 
« En veritat, començam per escriure une pèça de vint minutas, que farà ben una ora, un còp acabada amé totei leis apondons que li ajustam, cada setmana ai repeticiens » que nos vèn Guiu. Elyette, risolenta, ajusta qu’es « una brava bòssa de rire, que de trabalhar aquela mena de tèxte ». E de l’entendre tot parier !

Mai se, cadun dei dos an de temps per aquò, la tropa que desplega un repertòri d’una quingena de pèças, « ara manca de monde a La Garda, e per jugar, e per parlar. Lo monde que trabalha a pas tant de temps, e siam a cercar un ròtle d’òme per nòstra pèça venènta » regreta Elyette.
 
« Segur qu’es un gròs problèma que de trobar de monde que parla la lenga. Pasmens la còla de L’Acamp dau Var, a La Garda, prepausa de cors de lenga, de dança, coma de teatre que siam nosautres que lei prepausam » que diu encara Guiu.
 
La familha fai plus passar la lenga, e l’Escòla, de reforma en reforma, totjorn que mens, amenusan lo monde joine que podriá parlar provençau sus lo pontin.

Amé lo chafaret dau monde que charra alentorn, lei gòts se vuejan au Ceucle, e Guiu de rementar que sa tropa es eiretiera de l’Escolo de la Targo, a Tolon, qu’aviam vist mai que d’un còp au Festenau de Teatre Provençau de Fuvèu, onte encara en 1999 siguèt premiada, coma en 1990 e 1986. Mai, la vida avança, pas per totei, que aquela chorma a despareissut : lo monde se fasiá vièlh, mai que d’un es mòrt… E, si a La Garda, la Comuna ajuda ben, am’un luec a dispausicien, rèsta que lo monde joine, afogat de la lenga, e qu’ajusta la vòlha au temps disponible, fa fauta.
 

Aquela mescla de mancas se vei sus scèna. Una pèça per dire lo monde rurau dau temps de la granda guèrra, tot ara a Fuvèu, mandava a l’armada d’actors valents, mai qu’an passat lei septanta ans. E lei joinas veusas an lo mume nombre d’ans.
 
Onte sembla viva la bolegadissa culturala per la lenga nòstra, li a de monde mai joine. Am’una farça ben pebrada ela tanben, la tropa dau Tridentin nos presenta una serventa ben dinamica de pas manco trenta ans, amé Eve Fumaroli, au mitan d’une còla de joines retirats… D’alhors èra lo tèma d’aqueu « Carras », onte lo monde retirat sembla perseguit per sa vida de festejaires infidèus.
 
Sabèm la vida teatrala en lenga nòstra animada d’un vertadier envam a Niça : entre Nissa per Touguiou, lo Teatre Francis Gag, lei pèças de l’Institut d’Estudis Occitans e una politica comunala onte un òme de teatre, - Joan-Luc Gagliolo – es en mume temps conselhier municipau.
 
A Fuvèu, tradicionau pielon de la creacien teatrala amatora en occitan de Provença, se pòu segur vèire coma va aqueu monde deis afogats. Quand li a una politica generala en favor de la lenga nòstra, se passa mielhs ; quand li a solament de monde afogat, pas tant ben, ni per ara, ni per l’avenir.